کشورهای سراسر جهان برای نوآوری در تولید غذا و انرژی و سایر پیشرفت های علمی به فناوری هسته ای متکی هستند.
استفاده های بسیار متنوع از انرژی هسته ای (که انرژی اتمی نیز نامیده می شود) و ترس از استفاده از آن به عنوان یک سلاح، در سال ۱۹۵۷ رهبران جهان را بر آن داشت تا آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) را ایجاد کنند. هدف آن: ترویج استفاده ایمن، امن و صلح آمیز از انرژی هسته ای.
این آژانس با نام سازمان جهانی “اتم برای صلح” در سازمان ملل متحد پس از سخنرانی رئیس جمهور دوایت دی. آیزنهاور با همین عنوان در مجمع عمومی سال ۱۹۵۳ تأسیس شد.
اگر چه این آژانس وابسته به سازمان ملل است، اما به طور مستقل عمل می کند و سالانه به مجمع عمومی سازمان ملل گزارش می دهد.
امروزه این آژانس شامل ۱۷۵ کشور عضو است و بر موارد زیر تمرکز دارد:
- ترویج استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز.
- توسعه استانداردهای ایمنی هسته ای و راهنمایی های امنیتی.
- راستی آزمایی فعالیت های هسته ای برای حصول اطمینان از استفاده صلح آمیز از آنها، نه برای اهداف نظامی.
نوآوری در پزشکی، تولید مواد غذایی
آژانس بین المللی انرژی اتمی به کشورها کمک می کند تا ابزارهای هسته ای را برای طیف وسیعی از کاربردهای صلح آمیز به کار ببندند، از جمله:
برق: بیش از ۴۰۰ راکتور هسته ای در ۳۲ کشور حدود ۱۰٪ برق جهان را با کمک آژانس تأمین می کند.
امنیت غذایی: کاربرد انرژی هسته ای در زمینه کشاورزی می تواند به مبارزه با آفات و بیماری ها، افزایش تولید محصولات، حفاظت از منابع آب و زمین و تضمین ایمنی مواد غذایی کمک کند.
پزشکی: فناوری پزشکی هسته ای به تشخیص و درمان سرطان و سایر بیماری ها از جمله تشخیص زود هنگام ابولا در آفریقا کمک می کند.
راستی آزمایی استفاده صلح آمیز
یک نقش کلیدی آژانس بین المللی انرژی اتمی راستی آزمایی فعالیت های هسته ای برای حصول اطمینان از این است که مواد هسته ای برای تولید سلاح استفاده نمی شوند. این نقش مستقیماً حاصل پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای است که در سال ۱۹۷۰ به امضا رسید. امروزه تقریباً همه کشورها این معاهده را امضا کرده اند.
بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی هنگام بازدید از تأسیسات هسته ای، یک حسابرسی دقیق و جامع انجام می دهند. آنها فعالیت های یک مرکز خاص را مورد بررسی قرار می دهند و یافته هایشان را با آنچه که به آژانس گزارش شده است مقایسه می کنند.
این آژانس از مهر و موم ایمنی استفاده می کند و برای نظارت بر نحوه استفاده از مواد و تجهیزات در تأسیسات دوربین نصب می کند. آژانس بین المللی انرژی اتمی برای راستی آزمایی این امر که نیروگاه از مواد هسته ای فقط برای اهداف صلح آمیز استفاده می کند، همچنین ممکن است از محیط زیست نمونه برداری کند.
علاوه بر این، آژانس بین المللی انرژی اتمی با تدوین استانداردها و راهنمایی های ایمنی و ارائه آموزش و کمک های بین المللی برای کمک به دولت ها در واکنش به حوادث هسته ای یا رادیولوژیکی، در کمک به تضمین ایمنی و امنیت هسته ای نقش مهمی ایفا می کند.
