اتحادیه اروپا در تلاش برای کاهش وابستگی ۲۷ کشور عضو به سوخت های فسیلی روسیه، به میزان بی سابقه ای انرژی بادی و خورشیدی تولید کرده است.
چهار ماه پس از تهاجم تمام عیار ولادیمیر پوتین به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، کمیسیون اروپا کارزار REPowerEU را با اهداف زیر راه اندازی کرد:
- افزایش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر.
- کاهش مصرف کلی انرژی.
- تنوع بخشیدن به منابع انرژی.
کشورهای اتحادیه اروپا پیش از این گذار به سوی انرژی های تجدیدپذیر را آغاز کرده بودند، اما جنگ روسیه علیه اوکراین این روند را تسریع کرد. در ۲۰۲۲ برای اولین میزان برق تولید شده با استفاده از انرژی بادی و خورشیدی نسبت به برق تولید شده با استفاده از گاز پیشی گرفت. به گفته اندیشکده انرژی Ember مستقر در لندن، برق کشورهای اتحادیه اروپا به میزان بی سابقه ۲۲٪ از منابع بادی و خورشیدی تأمین گشته است.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در اکتبر ۲۰۲۲ گفت: “ما باید سرمایه گذاری ها در انرژی تجدیدپذیر را در کشورهایمان دو برابر کنیم. نه فقط برای مقابله با تغییرات اقلیمی بلکه همچنین به این دلیل که گذار به سوی انرژی پاکیزه بهترین راه برای دست یافتن به استقلال و تضمین امنیت در تأمین انرژی است.”
به گفته اندیشکده Ember، میزان برق تولید شده با استفاده از منابع خورشیدی در ۲۰۲۲ در سرتاسر قاره ۲۵٪ افزایش یافت. بیست کشور اتحادیه اروپا در ۲۰۲۲ بالاترین میزان برق خود را با استفاده از انرژی خورشیدی تولید کردند. در ماه اکتبر، یونان برای چندین ساعت به طور کامل از انرژی های تجدیدپذیر استفاده کرد و هفت سال جلوتر از موعد تعیین شده به هدف ظرفیت خورشیدی ۲۰۳۰ خود دست یافته است.
RePowerEU قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۴۰٪ از کل برق اتحادیه اروپا را با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر تأمین کند.
کاهش تقاضا، متنوع کردن منابع
برای رسیدن به هدف کمیسیون اروپا برای کاهش مصرف انرژی اتحادیه اروپا تا ۱۵٪، مردم و دولت ها عادت های خود را تغییر دادند و از نظر انرژی کارآمدتر شدند. از جمله اقدامات آنها عبارتند از:
- آلمان گرمای ساختمان های عمومی را کاهش داد و جهت تشویق مردم به استفاده از وسایل نقلیه به جای خودرو، قیمت بلیط های قطار را پایین آورد.
- اسپانیا به فروشگاه ها و ساختمان های عمومی دستور داد که چراغ های خود را در شب خاموش کنند.
- فرانسه برج ایفل را کم نور کرد و محدودیت سرعت در شهر را کاهش داد.
برای تأمین نفت و گازی که اتحادیه اروپا هنوز به آن نیاز داشت، کشورها به شرکایی مانند نروژ و ایالات متحده روی آوردند.
کشورهای اتحادیه اروپا همچنین پایانه های گاز طبیعی مایع جدید ساختند و به منظور ایجاد مسیر های جایگزین برای انرژی سوخت فسیلی خطوط لوله غیر روسی را توسعه دادند.
بر اساس یک گزارش مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی، تغییرات انجام گرفته برای استفاده از منابع انرژی غیر روسی “به طور چشمگیر و دائمی تجارت جهانی گاز و بازارهای انرژی را تغییر داده است.”
افزایش استقلال انرژی
به گفته تحلیلگران اگر چه پوتین عرضه گاز و نفت روسیه به کشورهای اتحادیه اروپا را قطع کرد، اما نتوانست با این اقدام حمایت اتحادیه اروپا از اوکراین را آنطور که امیدوار بود تضعیف کند.
میچل اورنستاین، رئیس مطالعات روسیه و اروپای شرقی در دانشگاه پنسیلوانیا گفت: “روسیه امیدوار بود اروپا را سر دو راهی قرار دهد: یا از اوکراین حمایت کنید و از سرما یخ بزنید، و یا تهاجم روسیه را تحمل کنید و گرم بمانید.”
در عوض، کشورهای اتحادیه اروپا از انرژی روسیه رویگردان شدند و اتحادیه اروپا نسبت به یک سال پیش برای تأمین انرژی مورد نیاز مستقل تر شده است.
بر اساس گزارش های تجاری، درآمد روسیه از نفت و گاز در سه ماهه اول ۲۰۲۳ نسبت به همین دوره در گذشته ۴۵٪ کاهش یافته است.
طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA)درآمد نفت و گاز در ۲۰۲۱ تقریباً نیمی از بودجه فدرال روسیه را تشکیل می داد. این آژانس پیش بینی می کند که صادرات انرژی روسیه در دهه آینده ۷٪ کاهش خواهد یافت.
ماتئوش موراویتسکی، نخست وزیر لهستان در سخنرانی که در مراسم افتتاح ابتکار جدید خط لوله بالتیک برای انتقال گاز بین لهستان و دانمارک ایراد کرد، گفت: “دوران تسلط روسیه در حوضه گاز رو به پایان است، دورانی که با باج گیری، تهدید و زورگیری مشخص شده است. امروز، ما عصر جدیدی را آغاز می کنیم: عصر حاکمیت انرژی، آزادی انرژی و افزایش ایمنی”.
