کاپاک نان (Qhapaq Ñan) یا سیستم جاده ای اینکا، سنگ بنای قدرت سیاسی و اقتصادی اینکاها و شبکه سلطنتی ارتباطات، بازرگانی و دفاعی این امپراتوری بود.
این جاده ها که در طول چندین قرن توسط جامعه آند پیش از اسپانیایی ها ساخته شدند و بیش از ۳۰ هزار کیلومتر در امتداد کوه ها، مناطق کم ارتفاع استوایی، رودخانه ها و بیابان ها طول دارند و در شش کشور (پرو، بولیوی، اکوادور، شیلی، آرژانتین و کلمبیا) پیچ و خم می خورند، توسط مردمان بومی منطقه به عنوان بخشی از میراث شان محسوب می شود.
T
موزه ملی بومیان آمریکایی وابسته به مؤسسه اسمیتسونین مستقر در واشنگتن اکنون نمایشگاهی در مورد ساخت و ساز و کاربردپذیری ماندگار این راه های ارتباطی برپا کرده است، و یونسکو سیستم جاده ای اینکا را در فهرست میراث جهانی خود قرار داده است.
متأسفانه در سال های اخیر برخی نقاط این جاده ها تخریب شده اند. به همین دلیل سفارتخانه های ایالات متحده در پرو، بولیوی و اکوادور از طریق صندوق سفیران ایالات متحده برای حفظ آثار فرهنگی کمک هزینه هایی را دریافت کردند تا اطمینان حاصل کنند که نسل های آینده خواهند توانست از میراث شان لذت ببرند. (وزارت امور خارجه ایالات متحده از طریق صندوق سفیران برای حفاظت از آثار فرهنگی از سال ۲۰۰۱ تاکنون از هزار پروژه مشابه در ۱۳۳ کشور پشتیبانی کرده است.)
در زیر پروژه هایی هستند که از بازسازی سایت ها در امتداد کاپاک نان حمایت خواهند کرد:
پرو
این سیستم گسترده جاده ها حمل و نقل و بازرگانی را در سراسر منطقه پر رونق و امکان پذیر ساخت و متخصصان حفاظت از محیط زیست امیدوارند که بتوانند اقلام سودمند و هنری را که معمولاً در اوج امپراتوری اینکا در امتداد این مسیر تجارت می شدند، حفظ کنند.
در ۲۰۱۴، یک پروژه ۴۰۰͵۸۲ دلاری در موزه باستان شناسی ساموئل هومبرتو اسپینوزا لوزانو در هوایتارا، واقع در منطقه آندی هوانکاویلیکا، برای حفاظت از نمایشگاه ها شروع به ترمیم صدها اثر از جمله منسوجات، اشیاء فلزی و اقلام گوناگونی که با پر ساخته شده بودند کرد.
این پروژه همچنین دسترسی عموم را به فضای نمایشگاه افزایش داد، بودجه نصب آثار باستانی را تأمین کرد، و تجهیزات جدیدی را برای نگهداری مناسب این مجموعه فراهم نمود.
متخصصان محلی ترمیم آثار را به عهده داشتند و بومیان متن مربوط به این آثار را برای نمایشگاه تدوین کردند. کارگاه های موزه در زمینه تکنیک های نساجی مردم محلی را به استفاده از شمایل نگاری های موزه برای تولید هنرها و صنایع دستی تشویق کردند.
یک پروژه دیگر در ۲۰۱۸ به ترمیم معبد اینکا در سایت باستان شناسی هوانوکو پامپا کمک کرد. این سایت متشکل از ۴۰۰۰ سازه، یکی از مهمترین مراکز اداری امپراتوری اینکا بود که بین سال های ۱۴۶۰ و ۱۵۳۹ ساخته شده است.
این پروژه ۱۰۰ هزار دلاری دیوارهای معبد را نمک زدایی کرد، دیوار نویسی ها را پاک و با استفاده از سنگ های اصلی دیوارهای معبد را بازسازی کرد. متخصصان وزارت فرهنگ پرو این پروژه را در دست دارند و برای انجام برخی از کارها، کارگران محلی را استخدام کرده اند.
بولیوی
در سپتامبر ۲۰۲۰، یک کمک هزینه ۵۰۰͵۱۱۶ دلاری از سوی صندوق سفیران برای حفاظت از آثار فرهنگی به شش موزه محلی در منطقه دیزاگوادیرو- ویاچا در لاپاز، که همه توسط جاده کاپاک نان به یکدیگر مرتبط هستند کمک کرد تا اشیاء باستانی را ترمیم و فهرست بندی کنند، ظرفیت برنامه های آموزشی و فنی را افزایش دهند، و گردشگری را ترویج کنند.
این کمک هزینه معماران، باستان شناسان، و کارشناسان طراحی موزه را برای آموزش و تعلیم کارمندان محلی موزه در مراقبت از اشیاء فرهنگی گردهم می آورد. این برنامه گردشگری طولانی مدت به سایت ها را ترویج کرده و مربیان محلی را مجهز می کند تا به اعضای جامعه در مورد ارزش میراث فرهنگی خود آموزش دهند.
اکوادور
مجموعه باستان شناسی اینگاپیرکا، بزرگترین سایت اینکاها در اکوادور طی سال ها آسیب های زیست محیطی جدی دیده است. در ۲۰۲۰، صندوق سفیران برای حفاظت از آثار فرهنگی یک کمک هزینه ۱۹۸ هزار دلاری به مؤسسه ملی میراث فرهنگی اکوادور برای کمک به تعمیر سیستم تخلیه و ترمیم ساختار آن که زمانی یک مکان مذهبی مهم بود و با گورستان ها و تفرجگاه ها احاطه شده بود، اهدا کرد.
در ۲۰۱۹ مجتمع اینگاپیرکا ۱۳۰ هزار بازدید کننده از اکوادور و خارج از کشور را به خود جلب کرد. انتظار می رود ترمیم این سایت باعث افزایش گردشگری و رونق اقتصاد محلی شود.
اعلام خبر راه اندازی این پروژه توسط سفیر ایالات متحده، وزیر فرهنگ اکوادور و مدیر مؤسسه ملی میراث فرهنگی، مورد توجه یک ستاره اینترنتی بومی بیست ساله قرار گرفت. او ویدئویی را درباره پروژه اینگاپیرکا ضبط کرد و آن را با بیش از صد هزار دنبال کننده خود در یوتیوب به اشتراک گذاشت.
بنا به گفته سخنگوی سفارت ایالات متحده در کیتو، در ۲۰۲۱، تعداد درخواست ها برای دریافت کمک هزینه از سوی صندوق سفیران برای حفظ آثار فرهنگی چهار برابر شده است. او گفت: “مردم اکوادور متوجه شده اند که ایالات متحده برای کمک به اکوادور در حفظ میراث فرهنگی منحصر به فرد خود جدی است.”