متخصصان هنر و فرهنگ از اوکراین، ایالات متحده و سراسر جهان در تلاشند تا ارزشمندترین اماکن اوکراین را از جنگ بی دلیل ولادیمیر پوتین نجات دهند.
بمباران مداوم اوکراین توسط ارتش روسیه درد و رنج انسانی وحشتناکی ایجاد کرده است. بمب‌ها جوامع سرتاسر اوکراین را تخریب کرده، باعث کشته شدن هزاران نفر گشته و میلیون‌ها نفر را مجبور به فرار کرده اند.
اولسیا اوستروفسکا- لیوتا، مدیر موزه هنر و فرهنگ ملی میستسکی آرسنال در کیف، پایتخت اوکراین به بی‌بی‌سی گفت: “وضعیت موزه‌ها و مؤسسات فرهنگی با بیمارستان‌ها، مدارس و مناطق مسکونی هیچ تفاوتی ندارد؛ همه ما هدف قرار گرفته ایم.”
بمباران های روسیه تاکنون به حدود ۲۵ اثر هنرمند مردمی اوکراینی ماریا پریماچنکو که در موزه ایوانکیف کیف نگهداری می شدند، آسیب رسانده است. پیکاسو او را یک “معجزه هنری” نامیده بود. چند هفته پیش هنگامی که یک بمب در نزدیکی موزه اصلی خارکف اصابت کرد، ۲۵ هزار اثر هنری دیگر در معرض برف و باران قرار گرفتند و احتمالاً به طور جبران ناپذیری آسیب دیدند.
اوکراینی ها و کارشناسان سراسر جهان برای جلوگیری از وارد شدن آسیب بیشتر به آثار هنری بسیج شده اند. ایهور کوژان، مدیر کل موزه ملی آندری شپتیتسکی در لِویو، یکی از بزرگترین موزه‌های اوکراین در ماه مارس به آسوشیتدپرس گفت که سایر مؤسسات فرهنگی اروپایی هر روز با او تماس می گیرند و برای حفظ آثار موزه به او و کارمندانش پیشنهاد کمک می‌کنند. کارمندان او چندین روز را صرف جعبه بندی کردن آثار هنری برای امن نگه داشتن آنها کردند.
کوژان به واشنگتن پست گفت: “اگر می خواهیم تاریخ و میراث ما زنده بماند، باید همه آثار هنری را به زیرزمین انتقال دهیم.”
حفاظت از بناها، اماکن و آثار هنری
در اودسا، مدیر موزه هنرهای زیبای اودسا دستور داد دور تا دور موزه سیم خاردار کشیده شود تا از تخریب ساختمان و آثار توسط نیروهای متجاوز روسیه جلوگیری شود. این موزه شامل ۱۰ هزار قطعه هنری است که قدیمی ترین آنها به قرن شانزدهم باز می گردد. برخی از کمیاب ترین آثار در جهان توسط هنرمند آوانگارد واسیلی کاندینسکی، که بیشتر دوران کودکی خود را در اودسا سپری کرد نیز در این موزه نگهداری می شوند.
در مرکز شهر، داوطلبان در اطراف بنای یادبود دوک ریشلیو کیسه های شن چیده اند تا از آسیب دیدن آن در اثر ترکش بمب جلوگیری شود.
در جاهای دیگر، کتابداران، بایگان‌ها و محققان با استفاده از فناوری‌های مختلف برای نجات میراث فرهنگی اوکراین آنلاین و بایگانی سایت‌ها و محتوا با یکدیگر همکاری می کنند.
لیلیا اونیچنکو، رئیس اداره حفاظت از میراث شورای شهر لِویو به گاردین گفت: “اگر فرهنگ خود را از دست دهیم، هویت خود را از دست خواهیم داد.”
استفاده از تصاویر ماهواره ای
دولت، آموزشگران و شهروندان آمریکا نیز سهم خود را ادا می کنند.
هیدن باست، دستیار متصدی باستان‌شناسی در موزه تاریخ طبیعی ویرجینیا و مدیر آزمایشگاه نظارت بر میراث فرهنگی این موزه، به توسعه پایگاه داده‌های جغرافیایی اموال فرهنگی در اوکراین کمک کرده است.
کارشناسانی مانند باست که تصاویر ماهواره ای را مطالعه و بررسی می کنند، مکان های زیادی را در اوکراین زیر نظر دارند، از جمله:
- کلیساها و کلیساهای جامع.
- مساجد.
- معابد.
- موزه ها.
- بناهای عمومی.
- گورستان ها.
- مراکز هنری.
- بایگانی ها.
- گورپشته ها.
- سایت های باستان شناسی.
او به یو وی اِی تودِی گفت: “به شهروندان شجاع اوکراینی که از میراث فرهنگی خود محافظت می کنند، آنچه که بیش از همه چیز مورد نیاز است اطلاعات است – کدام دارایی های فرهنگی از لحاظ زمان و مکان تحت تأثیر قرار گرفته اند یا آسیب پذیر هستند.”
حتی قبل از تهاجم ماه فوریه، دولت روسیه برای بازنویسی تاریخ اوکراین تلاش می کرد، از جمله در کریمه، جایی که سازمان ملل رفتار دولت روسیه در قبال اماکن فرهنگی اوکراین را وحشیانه توصیف کرد.
از سال ۲۰۰۲ به این سو، دولت ایالات متحده بیش از ۱٬۷ میلیون دلار برای حمایت از ۱۸ پروژه حفاظت از سایت های فرهنگی اوکراین ارائه کرده است. این کمک مالی توسط صندوق سفیران ایالات متحده برای حفاظت از میراث فرهنگی، برنامه ای از دفتر امور آموزشی و فرهنگی وزارت امور خارجه ایالات متحده ارائه داده می شود.
لی ساترفیلد، دستیار وزیر امور خارجه در امور آموزشی و فرهنگی گفت: “میراث فرهنگی اوکراین غیرقابل جایگزین است و ویرانی یا آسیب دیدن آن برای کل جهانیان عمیقاً تأسف انگیز خواهد بود.”
