مردم ایران در تلاش برای آینده ای بهتر از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند

تجمع اعتراضی دانشجویان (عکس از آسوشیترپرس)
دانشجویان معترض ایرانی هنگام تظاهرات تلفن های همراه خود را در دست گرفته اند. (عکس از آسوشیتدپرس)

شبکه های اجتماعی آنلاین اغلب به پیشرفت در سراسر جهان از جمله در ایران کمک می کنند.

رسانه های اجتماعی وابسته به اینترنت و استفاده گسترده از اپلیکیشن های پیام رسان بحث و گفتگو را تشویق و گاهی محرک جنبش های اعتراضی مردمی هستند. اخیرا، مردم ایران با آمدن به خیابان ها خواستار پایان دادن به فساد و امکانات اقتصادی بهتر شدند.

ولی پس از گذشت چند روز از اعتراضات، ایرانی ها متوجه شدند که وزارت ارتباطات ایران اپ های پیام رسان و رسانه های اجتماعی محبوب را مسدود کرده است.

نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل روز پنجم ژانویه در نشست اضطراری شورای امنیت گقت:  “رژیم ایران با تلاش برای مسدود کردن ارتباط بین معترضان، دسترسی به اینترنت را قطع کرده است.  آنها تلاش می کنند صدای مردم ایران را خاموش کنند.  ما نباید اجازه چنین اقدامی را بدهیم.”

سرکوب این شکل از آزادی بیان زیان روزافزونی دارد.  در سال ۲۰۰۹ آخرین باری که اعتراضات سراسری ایران را فرا گرفت، تنها پانزده درصد از ایران ها به اینترنت دسترسی داشتند.  امروز، بیش از نیمی از جمعیت ایران به اینترنت دسترسی دارد.  و در کشوری با هشتاد میلیون جمعیت، چهل و هشت میلیون نفر تلفن همراه دارند.

استیو گلداستین، یکی از مقامات  وزارت امور خارجه ایالات متحده با تشویق دولت ایران به باز گذاشتن سایت های رسانه های اجتماعی گفت:  “استفاده از رسانه های اجتماعی روش موجهی برای برقراری ارتباط است.”

الهام از “چهارشنبه های سفید”

تصویر ویژه ای که در سراسر رسانه های اجتماعی پخش شد الهام بخش خواسته های مردم عادی ایران شده است.  چه بصورت عکس، ویدیو یا نقاشی، این تصویر یک زن ایرانی را وسط خیابان شلوغی نشان می دهد که روسری خود را چون پرچمی به اهتزاز در آورده است.  او برای بسیاری به نمادی از اعتراضات جاری در شهرستان های کوچک ایران تبدیل شده است. (برای مشاهده بسیاری از تصاویر قبل از اینترنت که به سمبل های جنبش های اجتماعی در تاریخ ایالات متحده تبدیل شدند به ستون فرعی این مقاله مراجعه کنید.)

فیلم این زن ایرانی در واقع قبل از اعتراضات اخیر ایران و هنگامی که او در جنبش چهارشنبه سفید شرکت کرده بود، گرفته شده است. چهارشنبه سفید  جنبشی است که در آن زنان برای اعتراض به حجاب اجباری، سفید می پوشند.

View this post on Instagram

نوشين زرگري در فيسبوكش چه زيبا نوشته: «دختری در انقلاب» عکس این دختر را که دیروز در اعتراض به حجاب اجباری در خیابان انقلاب، روسری اش را برداشت، بارها نگاه کردم، در پوشش ساده و محکم اش دقت کردم، در خونسردی عمیقش دقیق شدم، در جوانی بی بدیلش غرق شدم. کار این دخترک سمبلیک نیست، او حتا مانتو نپوشیده است. برای وقارش، برای جسارت اش از گذشتن از مرزها، برای شجاعت اش، برای به جان خریدن خطر حتا اگر بازداشتی دو ساعته باشد، قلبم از فرسخ ها فاصله برایش تپید. جوری ایستاده گویی مجسمه ی آزادی ست بر فراز ترس ها، سرخوردگی ها و نداشتن ها، طوری ایستاده که گویی حقش را یکبار و برای همیشه در چنین سکوت محشری در مشت گرفته. او را ندیده ام، او را نمی شناسم، اما حتم دارم تصویرش بعنوان اولین زنی که با سکوت این چنین حرف زد و آن زائده ی اجباری و بی معنی را در هوا تکان داد، در حافظه و قلب ما ثبت خواهد شد، دختری که با کتانی سفید، برای دقایقی به اندازه ی قرن ها حرف زد، دختر جان، تو به اندازه ی همه ی ترس های ما نترسیدی و بی ادعا و بی اعتنا به نگاه های گنگ پایین پای ات در جایی ایستادی که ما هرگز نایستادیم، نامت را نمی دانیم اما جسم و روح بدون همراه و تنهایت را در این جمعیت میلیونی با این نام به خاطر خواهیم سپرد: «دختری در انقلاب». فيلم هاي تان را لطفا به اين شماره تلگرام بفرستيد 0017184064505 آي دي تلگرام: @masihvoice #چهارشنبه_های_سفید #چهارشنبه_های_بدون_اجبار #whitewednesdays

A post shared by Masih Alinejad (@masih.alinejad) on

زنده نگه داشتن ارتباطات

میلیون ها ایرانی برای دور زدن تلاش دولت در مسدود کردن دسترسی به اینترنت، جهان خارج و یکدیگر راه های گوناگونی پیدا می کنند.  برخی از مرورگرهای ناشناس و شبکه های خصوصی ناشناس (VPN) استفاده می کنند که به شهروندان امکان می دهد برای دسترسی به اینترنت محدودیت های جغرافیایی یا فیلترهای اینترنتی را دور بزنند.

طی سال ۲۰۱۷ بیش از چهار میلیون ایرانی از ابزار سانسور شکن که توسط وزارت خارجه ایالات متحده ارائه شده بود استفاده کردند.  هدر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده روز ۲ ژانویه گفت:  “هنگامی که کشوری رسانه های اجتماعی را تحت فشار قرار می دهد ما می پرسیم: از چه می ترسید؟”

تصاویر تغییر را پیش می رانند

حتی پیش از اینترنت، تصاویر احساس برانگیز به جنبش های اجتماعی در ایالات متحده شکل می دادند.

عکس دوروتیا لنگ در سال ۱۹۳۶ از یک مادر ۳۲ ساله هفت کودک به نمادی از رنج در دوران رکود اقتصادی تبدیل شد و آمریکایی ها را تشویق کرد تا برای کمک به فقرا تلاش بیشتری انجام دهند.

مادری با کودکانش (عکس از کتابخانه کنگره)
(عکس از کتابخانه کنگره)

تظاهرات ماه مارس ۱۹۶۳ در واشنگتن، مکانی که مارتین لوتر کینگ جونیور سخنرانی معروف خود “من رویایی دارم” را ایراد نمود، برنامه کاری جنبش حقوق مدنی را به جلو راند.

مارتین لوترکینگ جونیور روبروی بنای یادبود واشنگتن برای جمعیت دست تکان می دهد. (عکس از آسوشیتدپرس)
(عکس از آسوشیتدپرس)

اقدام یک معترض به گذاشتن شاخه های گل در لوله تفنگ سربازان نشان اعتراض مسالمت آمیز به درگیری ایالات متحده در جنگ ویتنام بود.

سربازان تفنگ در دست در حالی که مردی در لوله تفنگ آنها گل می گذارد. (عکس از برنی بوستون/ واشنگتن پست/عکس های گتی)
(عکس از برنی بوستون/ واشنگتن پست/عکس های گتی)

وقار زنی که در اعتراضات سال ۲۰۱۶ علیه خشونت های پلیس در بتون روژ، لوییزیانا دستگیر شد، تصویر او را در سراسر اینترنت پخش کرد و به جنبش زندگی سیاهان مهم است قدرت بخشید.

زنی با لباس بلند در برابر نیروهای ضد شورش (عکس از جاناتان باکمن/رویترز)
(عکس از جاناتان باکمن/رویترز)