جان کری، وزیر امور خارجه می گوید، توافق با ایران می تواند جهان را امن تر سازد و موجب گشایش فرصت های منطقه ای شود.
جان کری، وزیر امور خارجه، در ۱۴ ژوئیه در وین گفت: “ایالات متحده و شرکای گروه ۱+۵ ما و اتحادیه اروپا و ایران یک گام سنجش پذیر از چشم انداز گسترش سلاح های هسته ای دور شدند و به سوی شفافیت و همکاری قدم برداشتند. این به معنای یک گام برای دوری از شبح مناقشه و در راستای امکان پذیر ساختن صلح است.”
جان کری این سخنان را در پی اعلام دستیابی مذاکره کنندگان به توافق نهایی برای حصول اطمینان از صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران عنوان کرد.
کری با اظهار این که “همه ما، – نه تنها ایالات متحده، بلکه فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین و اتحادیه اروپا- مصمم بودیم که این کار را درست انجام دهیم” گفت، پشتکار نتیجه داد و به توافقی انجامید که انباشت اورانیوم غنی شده ایران را کاهش می دهد، از تعداد سانتریفیوژهایی که ایران به کار می اندازد می کاهد و زمان لازم را برای این که ایران غنی سازی خود را به منظور تولید مواد کافی شکاف پذیر برای تولید یک بمب هسته ای سرعت بخشد، طولانی تر می کند.
پرزیدنت اوباما نیز روز ۱۴ ژوئیه بیانیه ای درباره ایران صادر کرد.
به گفته جان کری، این توافق “به صورت مرحله ای به اجرا گذاشته خواهد شد – اجرای آن ظرف ۹۰ روز پس از تأیید توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد آعاز می شود و بعضی از مواد آن به مدت ده سال، بعضی دیگر به مدت ۲۵ سال تداوم خواهند یافت.” کری افزود که برخی از مواد این توافق به طور دائم باقی خواهند ماند.
جان کری همچنین گفت: “این مواقفتنامه راه های بالقوه ای را که ایران از طریق آنها می تواند به مواد لازم برای تولید یک بمب دسترسی پیدا کند از طرق زیر مسدود می کند:
- ممنوع ساختن ایران از تولید یا تحصیل اورانیوم با درجه غنای بالاتر یا پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی، دست کم برای ۱۵ سال آینده.
- محدود ساختن مجموع انباشت اورانیوم غنی شده که در حال حاضر دوازده هزار کیلو گرم برآورد می شود به تنها سیصد کیلوگرم، ظرف ۱۵ سال آینده.
- پایین آوردن چشمگیر میزان اوانیوم غنی شده ایران در تاسیسات نطنز.
- محدود ساختن فعالیت های غنی سازی ایران به نسل اول سانتریفیوژهای این کشور برای مدت ده سال و متوقف ساختن فعالیت های غنی سازی اورانیوم در تأسیسات فردو برای ۱۵ سال اینده.
- بازسازی رآکتور آب سنگین اراک برای حصول اطمینان از این که نتوان آن را برای تولید پلوتونیوم تسلیحاتی مورد استفاده قرار داد.
کری افزود مواقفتنامه “همچنین توافقی که به آن دست یافته ایم به ما تضمینی بزرگتر می دهد مبنی بر این که ایران برنامه مخفی دستیابی به سلاح اتمی را دنبال نخواهد کرد.”
بازرسان می توانند به طور روزانه هم به تأسیسات اعلام شده ایران و هم به مجموعه زنجیره تدارک که از برنامه هسته ای ایران پشتیبانی می کند دسترسی داشته باشند. به گفته کری، بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) “قادر خواهند بود تا برای برطرف کردن نگرانی های مشروع موجود در رابطه با فعالیت های هسته ای به هر مکانی، اعلام شده یا اعلام نشده، دسترسی داشته باشند.”
کری با اذعان به این که “تحریم های مربوط به برنامه اتمی تا چه حد زندگی ایرانیان را تحت الشعاع قرار داده است” اعلام داشت که “جامعه بین المللی اقدام به رفع تحریم های اقتصادی مرتبط با برنامه هسته ای خواهد کرد.”
به گفته او، سبک شدن تحریم ها به محض این که ایران به تعهدات اصلی اولیه خود عمل کند آغاز خواهد شد، ولی ” بعضی از محدودیت ها، از جمله آنهایی که مربوط به تسلیحات و گسترش [تسلیحاتی] هستند، برای سال های آتی برقرار خواهند ماند.”
کری تأکید کرد که “هیچ بخشی از این توافق بر مبنای اعتماد استوار نیست. سرتاسر این توافق بر پایه اقدامات شفاف و راستی آزمایانه دقیق و گسترده استوار است و این اقدامات، با عباراتی بسیار دقیق، در ضمیمه های این توافقنامه گنجانده شده اند اگر ایران از پس عمل کردن به تعهدات خود برنیاید، ما با خبر خواهیم شد؛ زیرا ما – یعنی جامعه جهانی به واسطه آژانس بین المللی انرژی اتمی و غیره – آنجا خواهیم بود و به سرعت متوجه خواهیم شد و قادر خواهیم بود که پاسخ مناسب آن را بدهیم.”
کری اذعان کرد که به اجرا گذاشتن توافق کار دشواری خواهد بود، اما گفت که در این زمینه جای خوشبینی وجود دارد.
اجرای کامل این توافق، “نه تنها جهان را از آن چه امروز است امن تر خواهد کرد، بلکه ممکن است در نهایت فرصت هایی را برای پرداختن و حل مشکلات منطقه ای – مشکلاتی که بدون وجود چنین توافق هایی حل نشدنی هستند – به وجود آورد.”