(© Ivan Strahov/UNESCO)
افراد در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲ برای محافظت از مجسمه یک شیر در اودسا در برابر گلوله باران نیروهای روسیه تلاش می کنند. (© Ivan Strahov/UNESCO)

مردم اوکراین و حامیان آنها در سراسر جهان برای حفظ فرهنگ اوکراین و مستندسازی آسیب هایی که ارتش روسیه رسانده است، تلاش می کنند.

وزارت امور خارجه ایالات متحده در ۲۳ فوریه اعلام کرد که به نوبه خود از طریق ابتکار واکنش به میراث فرهنگی اوکراین، ۷ میلیون دلار برای حمایت از تلاش های اوکراین در حفاظت از میراث فرهنگی این کشور سرمایه گذاری خواهد کرد.

این بودجه با همکاری با کارشناسان در اوکراین و شرکای بین المللی برای اهداف زیر به کار گرفته خواهد شد:

  • مستندسازی سایت ها و مجموعه های آسیب دیده.
  • حفاظت از آثار هنری و اماکن فرهنگی در برابر آسیب و سرقت.
  • ثبات بخشی به اماکن آسیب دیده.
  • ارائه برنامه های تعلیمی تخصصی.

طبق گزارش وزارت فرهنگ اوکراین، نیروهای روسیه به بیش از ۵۵۰ سایت و شیء با اهمیت برای تاریخ و هویت فرهنگی اوکراین آسیب رسانده اند.

 (© Ukrainian Institute)
مجموعه آنلاین “کارت پستال‌هایی از اوکراین” مؤسسه اوکراین، اماکن فرهنگی را قبل و بعد از حمله نیروهای روسیه به تصویر می کشد. چپ: ساختمان موزه یادبود شاعر اوکراینی گرگوری اسکووورودا در خارکیف پس از گلوله باران توسط ارتش روسیه در ۷ می ۲۰۲۲. راست: کلیسای وقف شده به سنت جورج در روستای زاووریچی قبل و بعد از اینکه توپخانه ارتش روسیه آن را در ۷ مارس ۲۰۲۲ هدف قرار داد. (© Ukrainian Institute)

از زمان آغاز تهاجم تمام عیار کرملین در فوریه سال گذشته، نیروهای روسیه شمایل، تابلو و مجسمه ‌های چندین موزه را غارت کرده ‌اند. رصدخانه درگیری ها، ابتکار تحقیقاتی مستقل که توسط دولت ایالات متحده حمایت می شود در تهیه گزارش دسامبر ۲۰۲۲ برای مستندسازی غارت در خرسون از تصاویر ماهواره ای استفاده کرد. طبق این گزارش، اشغالگران ۱۵ هزار تابلو را از موزه هنر اولکسی شووکوننکو در خرسون ربودند.

مؤسسه اوکراین در کیف، برای ثبت و نشان دادن آسیب‌ هایی که تهاجم ولادیمیر پوتین به فرهنگ اوکراین وارد کرده است، مجموعه ‌ای از عکس‌ ها و طرح‌ های تاریخی از امکان فرهنگی را با نام “کارت پستال هایی از اوکراین” به صورت آنلاین منتشر کرده است.

مرجانا وارچوک، مدیر ارتباطات موزه خاننکو در ۲۰۲۲ گفت: “هدف روسیه تخریب فرهنگ ماست. به همین دلیل است که روس ها بناها، موزه ها و تاریخ ما را- گلوله باران می کنند.”

تلاش های جهانی 

در حالی که مردم اوکراین برای حفاظت از میراث فرهنگی خود تلاش می کنند، سازمان‌ های خصوصی و دولتی در ایالات متحده و سراسر جهان نیز برای این کار به هم پیوسته اند.

از جمله ابتکارات برای حفاظت از فرهنگ اوکراین عبارتند از:

  • انجمن قلم آمریکا، یک سازمان غیرانتفاعی در نیویورک یک صندوق ۲٬۲ میلیون دلاری را برای کمک به هنرمندان تجسمی در اوکراین ایجاد کرده است.
  • صندوق جی پل گِتی در لس آنجلس به ارائه یک میلیون دلار برای حفظ موزه ها، کتابخانه ها و آثار بایگانی شده متعهد شده است.
  • شرکت گوگل یک بایگانی دیجیتالی با نام اوکراین اینجاست را ایجاد کرده است که بیش از ۱٬۸۰۰ قطعه مصنوعات، ۴۰ نمایشگاه با صدا، ۱۰۰ نمای خیابانی و چندین گالری همه جانبه مجازی را به نمایش می گذارد.
  • صندوق جهانی بناهای تاریخی، یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در نیویورک، ابتکاری را برای حفظ اماکن آسیب پذیر راه اندازی کرده است.
  • کمیسیون اروپا ۵ میلیون یورو به سازمان های فرهنگی ملی و هنرمندان اوکراینی در خارج از کشورشان ارائه کرده است.
  • اتحاد بین المللی برای حفاظت از میراث فرهنگی در مناطق درگیری (ALIPH) در سوئیس، نزدیک به ۴ میلیون دلار در حمایت از بیش از ۲۶۰ سازمان که از فرهنگ اوکراین حفاظت می کنند، سرمایه گذاری کرده است.
(© Ivan Strahov/UNESCO)
“یادبود قربانیان هولوکاست” اثر زوراب تسرتلی که توسط یونسکو در اودسا، اوکراین زیر یک پوشش محافظ قرار گرفته است. (© Ivan Strahov/UNESCO)

از سال ۲۰۰۱ به این سو، ایالات متحده از طریق صندوق سفیران وزارت امور خارجه برای حفاظت از میراث فرهنگی ۱٬۷ میلیون دلار به حمایت از ۱۸ پروژه در اوکراین اختصاص داده است، ازجمله کمک به بازسازی ساختمان آکادمی قدیمی در کیف و موزه تاریخی لویو.

یوری آندروخویچ، نویسنده اوکراینی با تأمل در مورد اینکه حملات روسیه به فرهنگ چگونه روحیه اوکراینی‌ ها و همبستگی جهانی را تقویت کرده است، گفت: “این کاملاً طعنه آمیز است که هر تلاشی که روسیه برای از بین بردن فرهنگ اوکراین انجام داده است، تأثیر معکوس داشته است.”

اقلام ارزشمند در معرض خطر

 (© Marina Moyseyenko/AFP/Getty Images)
کارمندان خورتیتسیا، یک موزه-جزیره در زاپوریژیا در ۱۲ اوت ۲۰۲۲ آثار هنری را برای نگهداری در غرب کشور آماده می کنند. (© Marina Moyseyenko/AFP/Getty Images)

شورای بین ‌المللی موزه‌ ها “فهرست قرمزی” را از ۵۳ اثر فرهنگی ارزشمند در اوکراین که در معرض خطر سرقت، غارت یا تجارت غیرقانونی قرار دارند، منتشر کرد. این شورا امیدوار است که با انتشار این فهرست، افراد و کلکسیونرها را از خریداری اقلام بدون تحقیق در مورد منشاء آنها منصرف کند.

میراث فرهنگی در این فهرست به طور زیر دسته بندی شده اند:

  • کتاب ها یا نسخه های دست نوشته کمیاب که به قرن سیزدهم باز می گردد.
  • شمایل مذهبی روی چوب یا پارچه.
  • تابلو ها یا نقاشی های مربوط به قرن نوزدهم و بیستم.
  • منسوجات و لباس های محلی.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در مورد اولین سالگرد تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین گفت: “هدف اصلی پوتین محو کردن اوکراین از نقشه، پاک کردن هویت اوکراینی و جذب آن در روسیه بود. او در این کار شکست خورده است و هرگز موفق نخواهد شد.”