فناوری هسته ای زندگی روزمره را غنی می کند. انرژی پاک تولید می کند، سرطان را درمان می کند، آب آشامیدنی را تصفیه می کند، و بازدهی محصولات کشورزی را افزای می دهد. با این حال، مواد هسته‌ای که انرژی لازم برای این فناوری‌های سودبخش را تأمین می‌کنند، در دست بازیگران بد می‌توانند یک خطر امنیتی ایجاد کنند.
در نخستین کنفرانس بازنگری اصلاحیه کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته‌ای(A/CPPNM) که از ۲۸ مارس تا ۱ آوریل در وین برگزار می شود، ایالات متحده و سایر طرفین در تلاش هستند تا خطرات ناشی از جرایم مربوط به مواد و تأسیسات هسته‌ای که برای اهداف صلح آمیز استفاده می شوند – مانند سرقت، قاچاق یا خرابکاری را کاهش دهند.
بانی جنکینز، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده در امور کنترل تسلیحات و امنیت بین‌الملل در ۲۸ مارس در این کنفرانس گفت، چنانکه نیاز به انرژی و فناوری هسته‌ای به سرعت افزایش می یابد، کشورها باید از چالش‌های در حال تحولی که امنیت مواد و تأسیسات هسته‌ای را تهدید می‌کنند، آگاه باشند.
جنکینز گفت: “ما امروز در اینجا حضور یافته ایم زیرا می دانیم که همه کشورها از یک ساختار امنیت هسته ای قوی در جهان بهره مند می شوند، زیرا یک اقدام تروریسم هسته ای در هر جا عواقب سنگینی برای همه خواهد داشت. مأموریت ما در اینجا این هفته حیاتی و مهم است.”
تحکیم امنیت هسته ای
A/CPPNM ایجاب می کند که طرفین معیارهایی را برای حفاظت از مواد هسته ای تعیین کنند. کنوانسیون اولیه که در سال ۱۹۸۷ به اجرا گذاشته شد، حفاظت از مواد هسته ای غیرنظامی در حین حمل و نقل بین المللی را پوشش می داد. اصلاحیه سال ۲۰۰۵ دامنه این کنوانسیون را برای پوشش حفاظت فیزیکی از تأسیسات هسته ای و مواد هسته ای در مصارف خانگی، ذخیره سازی و حمل و نقل گسترش داد و جرم انگاری قاچاق و خرابکاری را نیز در آن گنجاند.
در کنفرانس بازنگری A/CPPNM در وین، طرفین بهترین عملکردها، درس‌های آموخته شده، و چالش‌های مربوط به حفاظت از مواد هسته‌ای غیرنظامی را به اشتراک می‌گذارند. ۱۶۴ کشور در CPPNM عضویت دارند و ۱۲۹ کشور عضو این اصلاحیه را امضا کرده اند. برزیل تازه ترین کشوری است که آن را به تصویب رساند.
رافائل ماریانو گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ۸ می ۲۰۲۱، در پنجمین سالگرد اجرایی شدن این اصلاحیه، خواستار پیوستن کشورهای بیشتری به این کنوانسیون شد و گفت که پایبندی جهانی به آن رویکردها برای جلوگیری از جابجایی غیرمجاز مواد هسته ای را هماهنگ خواهد کرد.
او گفت: “کنوانسیون و اصلاحیه آن در حصول اطمینان از جلوگیری از افتادن مواد هسته‌ای مورد استفاده برای اهداف صلح‌آمیز به دست افرادی که ممکن است قصد سوء استفاده از آن را داشته باشند، نقش مهمی ایفا می‌کند.”
سفیر موراکوت سریواسدی، نماینده دائم تایلند در آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه ای که توسط این آژانس منتشر شد، گفت که A/CPPNM به تایلند کمک کرده است تا تدابیر امنیتی هسته ای خود را تقویت کند. سریواسدی گفت: “تصویب این کنوانسیون و اصلاحیه آن، تایلند را قادر ساخته است تا همکاری های خود را تقویت کرده و دسترسی به فناوری هسته‌ای و کاربردهای صلح‌آمیز آن را گسترش دهد.”
