حفاظت از یک صومعه ارزشمند در گرجستان

Aerial view of monastery and confluence of rivers near town (© Vano Shlamov/AFP/Getty Images)
نمایی از صومعه جواری و محل تلاقی رودخانه اراگوی و رودخانه کورا در نزدیکی شهر متسخِتا، گرجستان، ۲۰۱۷. (© Vano Shlamov/AFP/Getty Images)

ایالات متحده بیش از نیم میلیون دلار برای حفاظت از یک صومعه ۱۵۰۰ ساله در متسخِتا، گرجستان در نظر گرفته است.

كلی دگنان، سفیر ایالات متحده در گرجستان در ۱۶ سپتامبر گفت: “كلیساها نقش بسیار مهمی در تاریخ و فرهنگ و جامعه گرجستان ایفا می کنند. ایالات متحده بسیار مفتخر است كه می تواند به گرجستان در حفاظت از این نماد شاخص تاریخ کشور کمک کند.”

ایالات متحده از طریق صندوق سفیران برای حفظ آثار فرهنگی(AFCP) ، بیش از ۵۰۰ هزار دلار به حفاظت از صومعه جواری اختصاص داده است. این مبلغ علاوه بر ۱۰۰ هزار دلاری است که صندوق سفیران ایالات متحده برای حفظ آثار فرهنگی در ۲۰۱۹ برای تکمیل مرحله اول این طرح به گرجستان اهدا کرده بود.

صومعه جواری، در ۲۰ کیلومتری تفلیس و در دامنه یک کوه واقع شده و مشرف به شهر تاریخی متسخِتا است که مقر اصلی کلیسای ارتدکس و کلیسای اپوستولیک گرجستان نیز می باشد.

این صومعه که توسط یونسکو در فهرست مکان های میراث جهانی ثبت شده است، از دیدگاه مذهبی دارای هزاران سال اهمیت است. در تاریخ محلی گفته می شود که یک بتخانه در همان مکان صومعه  وجود داشته است. در قرن چهارم، یک صلیب چوبی بر روی آن بتخانه نصب شد که نشانگر ظهور مسیحیت در گرجستان است.

Shaft of sunlight crossing ceiling of stone room containing large cross (© Tyson Paul/Loop Images/Universal Images Group/Getty Images)
یک پرتوی نور از پنجره به درون صومعه جواری می تابد، ۲۰۱۹. (© Tyson Paul/Loop Images/Universal Images Group/Getty Images)

مردمان محلی در حدود سال ۵۴۵ کلیسای کوچکی در مجاورت آن صلیب ساختند که زائران را از سراسر منطقه جذب کرد و موجب گسترش آن گشت. کلیسای اصلی در کنار آن ساخته شد و در سال ۶۰۵ تکمیل گردید. این دو بنا در قلب مجموعه صومعه جواری هستند.

ماسه سنگ نرم قسمت اعظم نمای بیرونی بنای کلیسای اصلی را تشکیل می دهد که در طول سال ها تحت تأثیر آسیب آب و فرسایش قرار گرفته است.

به گفته سفارت ایالات متحده، کارشناسان حفاظت و مرمت بناهای تاریخی روی هر چهار نما و هر هشت طرف طبل کلیسای بزرگ که در کل ۱۲۰۰ متر مربع از سطح دیوار را تشکیل می دهند، کار خواهند کرد.

مری کی جودی، کارشناس حفاظت و مرمت که در این پروژه مشارکت دارد گفت: “آنها به طور جامع به این طرح نگاه می کنند. هدف اصلی آنها حفاظت از این بناها با انجام حداقل کار برای حصول اطمینان از یک نتیجه هر چه پایدارتر و حفظ حداکثر بافت تاریخی با کمترین میزان دستکاری ممکن است.”

جودی می گوید: هنوز هم افراد بسیاری از سراسر گرجستان به این زیارتگاه می آیند. بنا به سفارت ایالات متحده در تفلیس، با اینکه سایر جنبه های این پروژه به دلیل همه گیری کووید-۱۹ به تأخیر افتاده است، ولی هنوز آغاز مرمت آن برای ماه دسامبر برنامه ریزی شده است.

در طول تاریخ، گرجستان مجبور بوده برای حفظ فرهنگ و میراث خود از دست خارجی ها اعم از اعراب، مغول ها یا شوروی ها مبارزه کند. در جواری، ایالات متحده با گرجی ها برای حفظ این بنای نمادین و به رسمیت شناختن و حفاظت از فرهنگ گرجستان همکاری می کند. کریستوفر ج. اندرسون، مسئول روابط عمومی گفت: “این نمادی قوی از مشارکت راهبردی و ماهیت متفاوت روابط ما است.”

Drawing of Jvari Monastery (Courtesy of George Chubinashvili National Research Centre for Georgian Art History and Heritage Preservation)
(اهدایی از مرکز تحقیقات ملی جورج چابیناشویلی برای حفظ تاریخ هنر و میراث فرهنگی گرجستان)