(© Sergey Bobok/AFP/Getty Images)
حملات موشکی روسیه به هزاران مدرسه و اماکن فرهنگی در اوکراین اصابت کرده است. در بالا، کودکی با پرچم اوکراین در مراسم فارغ التحصیلی دانش آموزان هنر منطقه خارکیف در ماه ژوئن می دود. (© Sergey Bobok/AFP/Getty Images)

ماریا، یک نوجوان ۱۳ ساله کلاس هفتم اهل ایرپین، اوکراین، هنگام بمباران به جای رفتن به مدرسه در خانه می ماند.

هر چند که روال روزانه برای ماریا به طرز چشمگیری تغییر کرده است، سازمان ملل و اتحادیه اروپا به بازسازی مدرسه او و ایجاد امنیت در برابر حملات کمک کرده اند.

او می‌گوید: “گاهی فکر می ‌کردم مدرسه ‌ام برای همیشه تعطیل خواهد ماند، اما اکنون به زیبایی و راحتی آن افتخار می‌کنم.”

برخی از دانش آموزان به مدارس بازسازی شده باز می گردند

 (© UNICEF)
دانش‌آموزان مدرسه شماره ۱۷ در الکساندریا، اوکراین در ۶ فوریه ۲۰۲۳ هنگام زنگ خطر در پناهگاه منتظر نشسته اند. (© UNICEF)

طبق گزارش یونیسف، تقریباً ۵٬۳ میلیون کودک اوکراینی برای تحصیل با موانع روبرو هستند، از جمله حدود ۳٬۶ میلیون نفر که با تعطیلی مدارس مستقیماً تحت تأثیر قرار دارند.

آژانس ‌های سازمان ملل، اروپا و مؤسسات ایالات متحده برای بازسازی مدارس با اوکراین همکاری می کنند تا دانش ‌آموزان مانند ماریا بتوانند به یادگیری حضوری بازگردند. یونیسف در داخل مدارس سرتاسر اوکراین پناهگاه ساخت است و برای دانش آموزان تبلت و لپ تاپ فراهم کرده تا بتوانند به تحصیلات خود ادامه دهند.

در پناهگاه مدرسه ماریا میز، بازی های مختلف و  سیستم گرمایشی وجود دارد.

ایالات متحده بزرگترین اهدا کننده کمک به یونیسف است.

(State Dept./M. Gregory)

حمایت جهانی از مدارس محلی

طبق تخمین سازمان خیریه نجات کودکان مستقر در ایالات متحده، بیش از ۳٬۳۰۰ نهاد آموزشی از آغاز تهاجم غیرقانونی روسیه در فوریه ۲۰۲۲ آسیب دیده یا ویران شده است.

تلاش‌های جهانی برای تعمیر این مدارس و ایمن‌ سازی آنها برای یادگیری حضوری در دست انجام است.

به عنوان مثال، یونسکو، مشارکت جهانی برای آموزش مستقر در ایالات متحده، گوگل و مایکروسافت مجموعاً بیش از ۵۱ میلیون دلار برای آموزش از راه دور و حمایت روانی برای کودکان ارائه خواهند کرد. به عنوان بخشی از این تلاش، گوگل ۵۰ هزار کروم بوک اهدا کرده و مایکروسافت نرم افزار خود را برای آموزگاران و دانش آموزان به طور رایگان در دسترس گذاشته است. ۶٬۸۰۰ کودک از این برنامه بهره مند خواهند شد.

آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده به اقدام زیر کمک کرده است:

  • پرداخت حقوق بیش از ۶۱۸ هزار آموزگار.
  • تسهیل اهدای لپ تاپ ها.
  • حمایت از مرکز نجات کودکان Save اوکراین در کی یف برای گسترش دسترسی کودکان آواره به آموزش.

آلمان ۵ میلیون یورو برای کمک به بازسازی ۱۲ مدرسه ارائه کرده است.

یونیسف کیت ها حاوی اقلام مختلف، از پازل گرفته تا مداد رنگی و صابون را برای ۷۰۰ هزار کودک فراهم کرده است.

 (© Vasilisa Stepanenko/AP)
کودکان در ۳ می ۲۰۲۳ در نزدیکی لویو، اوکراین در یک کلاس گروه درمانی در اردوگاه بهبودی برای کودکان و مادرانی که از جنگ آسیب دیده اند شرکت می کنند. (© Vasilisa Stepanenko/AP)

مدارس فراتر از کلاس درسی به دانش آموزان کمک می کنند

دانش‌ آموزان در سراسر اوکراین با آسیب ‌های ناشی از جنگ دست و پنجه نرم می‌کنند. بسیاری از اختلالات خواب، احساس اضطراب یا رفتار پرخاشگرانه گزارش می دهند. روانشناسان اغلب در جلسات با دانش آموزان از هنر و موسیقی درمانی استفاده می کنند.

یونسکو، وزارت آموزش و پرورش اوکراین و ژاپن برای ارائه آموزش و تعلیم با ۱۵ هزار روانشناس مدارس اوکراین همکاری می کنند.

اولنا کراوچنکو، روانشناس مدرسه در لیسیوم کالجیوم در منطقه لوهانسک می‌گوید: “کودکان در اوکراین مجبور شده ‌اند خیلی سریع به بلوغ برسند.”

سازمان نجات کودکان یک مرکز یادگیری دیجیتال را در داخل یک ساختمان دولتی سابق در کی یف ایجاد کرده است که در آن دانش آموزان ابتدایی می توانند در کلاس شرکت کنند و از حمایت روانی برخوردار شوند.

برخی از دانش آموزان دیگر به مدرسه بر نمی گردند

 (© Sergey Bobok/AFP/Getty Images)
حملات نظامی روسیه زمین بازی این مهد کودک محلی در منطقه خارکیف که در ۲۶ می ۲۰۲۳ نشان داده شده است را ویران کرد. (© Sergey Bobok/AFP/Getty Images)

هزاران کودک اوکراینی نمی توانند به مدارس محله خود بازگردند.

بمباران های روسیه ۵٬۹ میلیون نفر را مجبور به فرار به کشورهای همسایه کرده است. تخمین زده می شود که ۱۷۳ هزار کودک پناهنده از اوکراین در مدارس لهستان ثبت نام کرده اند. ۵۰ هزار دانش آموز دیگر در مدارس جمهوری چک تحصیل می کنند.

روسیه همچنین هزاران کودک اوکراینی را به زور از خانواده ها، سرپرستان و مراقبانشان جدا کرده و به مراکزی منتقل کرده است که در آن به کودکان برنامه های درسی روسیه محور آموخته می شود. برخی از آنها به مراکزی در مناطق دورافتاده روسیه منتقل می شوند، و برخی دیگر برای فرزند خواندگی به والدین روسی سپرده می شوند. وضعیت هزاران کودک نامعلوم است.

دولت اوکراین تخمین زده است که ۱۹ هزار کودک به طور غیرقانونی از خانواده هایشان گرفته شده و به روسیه برده شده اند. به گزارش گاردین، از این مجموع تنها حدود ۳۶۰ کودک بازگشته اند. بسیاری از آنها در سن مدرسه هستند.

 (© UNICEF)
یک آموزگار در ۷ آوریل ۲۰۲۳ یکی از کیت های “مدرسه در جعبه” اهدایی یونیسف، حاوی لوازم تحریر و و آموزشی برای دانش آموزان مدرسه ای در منطقه لویو، اوکراین را باز می کند. (© UNICEF)

عزم اوکراینی ها برای ادامه زندگی

با وجود سختی ‌ها، اوکراینی ‌ها همچنان مصمم هستند تا کشور خود را بازسازی کنند و تا حد ممکن یک زندگی عادی داشته باشند.

در اوایل سال جاری در سومی، اوکراین، آندری و ولادیسلاوا با صدای بمباران های هوایی در پس زمینه، برای جشن فارغ التحصیلی مدرسه ‌شان رقص والس تمرین می کردند. مسئولین آموزش و پرورش در مدرسه شماره ۲۴ سومی می ‌خواستند علیرغم فشار های جنگ، مراسم جشن فارغ ‌التحصیلی را برنامه‌ ریزی و برگزار کنند.

آندری گفت: “ما تصمیم گرفتیم که باید جشن فارغ التحصیلی را برگزار کنیم تا به خود و معلمان مان یادآور شویم که زندگی هنوز ادامه دارد. و چنین رویدادی فقط یک بار در زندگی اتفاق می افتد.”