ریتا م. لوپیدیا در دوران کودکی در سودان جنوبی امروزی خیلی زود به این مسئله پی برد که زنان معمولاً اولین قربانیان درگیری های سیاسی هستند.
مؤسسه صلح ایالات متحده، نخستین جایزه زنان صلح ساز ۲۰۲۰ این مؤسسه را به لوپیدیا، مدیر اجرایی و از بنیانگذاران سازمان حوا برای توسعه زنان اعطا کرد.
خانواده لوپیدیا در سال های دهه ۱۹۹۰، زمانی که او یک دبستانی بود و ارتش آزادیبخش خلق سودان جوبا را بمباران می کرد، از این شهر فرار کرد. لوپیدیا گفت، وقتی خانواده اش به خارطوم، پایتخت سودان نقل مکان کردند، دیگران او را که یک آواره داخلی و یک زن بود، به عنوان یک شهروند درجه دو تلقی می کردند.
او با وجود چندین دهه جنگ و درگیری شدید در سودان، به ایجاد صلح و برابری جنسیتی در کشور خود متعهد مانده است.
او گفت: “کاری که ما با [سازمان] حوا در سودان جنوبی انجام می دهیم، حصول اطمینان از این است که زنان از فضای لازم برای مشارکت در تصمیم گیری ها، و فرصت برای مشارکت در ساختن کشوری با ثبات و صلح برخوردار باشند.”
پس از استقلال سودان جنوبی در ۲۰۱۱، لوپیدیا امیدوار بود که شرایط برای زنان بهتر شود. او گفت، با این حال زنان هنوز نمی توانند وام بگیرند یا از مراقبت های بهداشتی مناسب برای مادران برخوردار شوند.
سازمان او با رهبران محلی برای حمایت از زنان و محافظت از آنها در مقابل خشونت جنسی همکاری و فعالیت می کند. این سازمان در انتخابات ۲۰۱۰ سودان و همه پرسی استقلال سودان جنوبی در ۲۰۱۱ زنان را به رأی دادن تشویق کرد.
لوپیدیا گفت: “اگر به نتایج همه پرسی نگاه کنید، تعداد زنانی که رأی دادند واقعاً زیاد بود. سودان جنوبی به یک کشور مستقل تبدیل شد زیرا زنان با شمار زیاد رأی دادند.”
وی پس از دریافت تهدید به مرگ برای فعالیت های خود، در ۲۰۱۶ به اوگاندا گریخت و یک شعبه منطقه ای از سازمان حوا را در آنجا تأسیس کرد.
لوپیدیا برای حمایت از مشارکت زنان در توافقنامه صلح سودان جنوبی در ۲۰۱۸ رهبری ائتلافی از سازمان ها را بر عهده داشت.
کلی ی. کوری، سفیر سیار ایالات متحده در امور جهانی زنان گفت: “من از تلاش های [لوپیدیا] برای توانمندسازی زنان و مشارکت هدفمند آنها در روند صلح در سودان جنوبی الهام گرفته ام.” او افزود: “رهبری او آینده صلح آمیزتری را برای همه ما ایجاد می کند.”
بنا بر داده های مؤسسه صلح ایالات متحده، وقتی زنان در روند صلح مشارکت می کنند، احتمالاً پایدار ماندن توافق حداقل ۱۵ سال افزایش می یابد.
مارسیا کارلوچی، مدیر مشترک شورای زنان صلح ساز این مؤسسه گفت: “دستاوردهای خانم لوپیدیا بر آنچه که داده ها مدتهاست ثابت کرده اند تأکید می کنند: برای ساختن یک جهان صلح آمیز، زنان را گرد میز مذاکره بیاورید. با توجه به اینکه همه گیری کووید-۱۹ احتمالاً منجر به تشدید درگیری های خشونت آمیز در جهان خواهد شد، تأکید بر اهمیت نقش زنان صلح ساز حیاتی است.”
این جایزه نقشی را که زنان در ایجاد صلح پایدار و جلوگیری از درگیری ها ایفا می کنند، به رسمیت می شناسد. لوپیدیا یکی از ده نامزد نهایی بود.