رسانه ای که روزنامه نگارانش نگران امنیت خود باشند، آزاد نیست

آزادی مطبوعات:

• با پخش دیدگاه ها و اطلاعات میان شهروندان به گنجینه مشترک آگاهی های مردم می افزاید.
• با کمک به شهروندان به منظور برقراری ارتباط با دولت هایشان، شیوه کار نمایندگان دولتی را بهبود می بخشد.
• به شهروندان این امکان را می دهد که در صورت نقض حقوق شان صدای خود را به گوش دیگران برسانند.
• به سیاستگذاران کمک می کند تا دریابند که از اقدامات آنان چه برداشتی می شود و بدین وسیله دولت ها را به مردم نزدیک تر می کند.

اگر، نتیجه گیری مطالعه ای که به تازگی انجام گرفته و نشان می دهد که “آزادی رسانه ها رو به وخامت است” درست باشد، همه ما باید به دنبال راه حل باشیم. این راه حل ها منابع مالی بیشتر، بهره گیری خلاقانه از فناوری های اطلاعاتی نوین، و اجرای قضایی حقوق قانونی روزنامه نگاران را در بر می گیرند.

حفظ آزادی های مطبوعاتی

رسانه ها تنها زمانی می توانند به راستی مستقل باشند که از امنیت مالی برخوردار بوده و پشتیبانان آنها از دخالت های ویراستاری دوری گزینند . پس از کجا می توان یک چنین پشتیبانی را پیدا کرد؟

سازمان هایی مانند شبکه جهانی روزنامه نگاری تحقیقی و صندوق روزنامه نگاری تحقیقی کمک هزینه های چشمگیری ارائه می کنند. به عنوان مثال رحما محمد میان دانش پژوه کنونی دلاوران بین المللی روزنامه نگاری، کارگاهی برای دست اندکار کردن شهروندان در گردآوری داده ها برای طرح های رسانه ای و ساختن شبکه هایی برای بهبود بخشیدن همکاری میان رسانه ها و دولت ایجاد کرده است.

برخی از روزنامه نگاران برای تامین منابع مالی گزارش های خود به کمک های جمعی روی آورده اند. به عنوان مثال در سال ٢٠۱۳ روزنامه نگاران در هلند توانستند توسط سکوی De Correspondent( گزارشگر) در اینترنت که گزارش های زمینه ای، تحلیلی و پژوهشی به زبان هلندی و انگلیسی تهیه می کرد ۱٫٧ میلیون دلار کمک بگیرند. همچنین Krautreporter  در سال ٢٠۱۳ با استفاده از کمک های جمعی مجله آنلاین خود را به زبان آلمانی به راه انداخت.

در ایالات متحده، تگزاس تریبون ، یک تارنمای خبری غیرانتفاعی که به گزارش های غیر حزبی سیاسی، شرکت های بزرگ، بنیادها و دولتی در ایالت تگزاس می پردازد، توانست از همیاری های مردمی بهره مند شود. این کامیابی سبب گردید تا این تارنما در بخش خبری نیویورک تایمز شریک گردد. ویراستار تریبون واشنگتن پست، امیلی رمشا به نیمن لب گفت : “اگر خوانندگان ما مطلبی را در جای دیگری پیدا نکردند، این داستانی است که تگزاس تریبون به آن خواهد پرداخت.”

برای مالزیاکینی که یک دریچه خبری مستقل چندرسانه ای آنلاین در مالزی است، روش های خلاقانه تامین منابع مالی دوشادوش استقلال ویراستاری آن پیش می روند. استیون گن یکی از بنیانگذاران و ویراستار مالزیاکینی در پانزدهمین جشن سالگرد آن خطاب به میهمانانش چنین گفت: “ما همانند بچه مدرسه ای آزاردیده هستیم که انگشت خود را در چشم قلدرها فرو می برد و فرار نمی کند.” مالزیاکینی برای مستقل ماندن در فضای محدود کننده رسانه ای مالزی، به کمک های مالی مشترکان، آگهی دهندگان آنلاین و منابع مالی بنیادها وابسته است و از کمک گرفتن از حزب های سیاسی یا شرکت های بزرگ پرهیز می کند. وی در توجیه انگیزه اصلی این تارنما افزود که : “بدون وجود رسانه های دیده بان و انتقاد کننده، کسانی که قدرت را در دست دارند وسوسه خواهند شد تا از امکانات مالی خود برای رشوه دادن به افراد صاحب نفوذ و سیاستگذاران بهره برداری کرده و با محدود کردن انتقاد در خدمت منافع گروهی اندک باشند. یک چنین اقداماتی به از بین بردن یگانگی ملت و انحطاط جامعه خواهد انجامید.” بنیانگذاران مالزیاکینی از مرکز بین المللی روزنامه نگاران و موقوفه ملی برای دموکراسی نیز[به عنوان تامین کنندگان مالی] نام بردند.

رسانه های الکترونیکی، روزنامه نگاران حرفه ای و شهروندان گزارشگر را به هم پیوند داده است

سکوهای رسانه ای الکترونیکی اینترنتی منابع تازه ای در دسترس روزنامه نگاران حرفه ای گذاشته و سکویی برای شهروندان روزنامه نگار فراهم آورده اند تا رویدادهایی را که ارزش خبری دارند از راه رسانه های اجتماعی و بلاگ ها گزارش دهند. تارنماهای دیجیتالی پر جنب و جوش هستند و برقرار نگه داشتن آنها کم هزینه است.

سکوهای نوآورانه مانند یوشاهیدی می توانند به هنگام بروز بحران ها، خبرهایی که جان انسان ها را نجات می دهند پخش کنند. پیدایش این تارنما حاصل فکر چند روزنامه نگار آگاه بود که بعدا به شکل یک برنامه کاربردی درآمد.  یوشاهیدی به شهروندان این امکان را می دهد که رویدادها و محل وقوع آنها را توسط ایمیل و یا پیامک گزارش دهند. یوشاهیدی به روزنامه نگاران کمک می کند تا درگیری های سوریه را نقشه یابی کرده و شیوع ابولا در آفریقا را ردیابی کنند.

از سال ٢٠٠۵، صداهای جهانی روند خبرها و موضوع های جالب را که توسط بیش از ۱٢٠٠ نویسنده، تحلیلگر، کارشناس رسانه ای و مترجمانی از ۱۶٧ کشور که بیشتر آنها داوطلبانه کار می کنند، سرپرستی می کند. صداهای جهانی خبرهایی را پوشش می دهد که رسانه های اصلی کمتر به آن توجه می کنند، مانند: ” کاریکاتوریست مالزیایی به رغم اتهام سرپیچی از قانون به نبرد با سوء استفاده های دولتی ادامه می دهد.” و یا “مقررات تازه اینترنتی در چین نام های کاربری و آواتارها را به عنوان ابزارهای براندازی هدف قرار داده است.” صداهای جهانی اخبار را به ۴۳ زبان ترجمه کرده و پس از راستی آزمایی  منتشر می سازد. صداهای جهانی همچنین مدافع حقوق آنلاین و آزادی مطبوعات است و آموزش ها و ابزارهای مورد نیاز را در اختیار شهروندان جوامع سرکوب شده قرار می دهد.

امکان انتقال اطلاعات از راه ویدیوهای تاثیرگذار یکی از امتیازات واقعی رسانه های الکترونیکی نوین است. سازمان هایی مانند گواه ، مهارت ها و آموزش های مورد نیاز شهروندان را برای تهیه گزارش های ویدیویی امن که با اصول اخلاقی هماهنگ باشند توسط  فیلم سازان با تجربه بین المللی و روزنامه نگاران مدافع حقوق بشر آشنا با فناوری در دسترس آنان قرار می دهد. روزنامه نگاران می توانند به صورت آنلاین از تارنماهایی مانند انجمن روزنامه نگاران حرفه ای، “جعبه ابزار روزنامه نگاران” و صندوق بنیاد دلاوران شرکای گوناگون به منظور بالابردن مهارت های روزنامه نگاری دیجیتال بهره گیرند.

امن نگه داشتن روزنامه نگاران

پس از کشته شدن ۱۱ نفر در جریان حمله به روزنامه طنز چارلی ابدو در پاریس، روزنامه نگاران سراسر جهان مانند این زن لبنانی شعار “من چارلی ابدو هستم” را در دست گرفتند تا پشتیبانی خود را از آزادی مطبوعات نشان دهد. (عکس از آسوشیتدپرس)

تامین منابع مالی و آگاهی های اینترنتی محدودیت هایی دارند. اگر روزنامه نگاران نگران امنیت جانی خود باشند هیچ نشریه ای به معنای واقعی کلمه آزاد نخواهد بود.

کمیته حفاظت از روزنامه نگاران اعلام کرده که در سال ٢٠١٥، ٧٢ روزنامه نگار در جریان کار خود کشته شده اند. در سالنامه این کمیته به نام فهرست فرار از مجازات ، “گریختن از کیفر جنایت” از کشورهایی در همه قاره ها نام برده شده است.

یکی از عوامل اصلی برای پاسداشت از مطبوعات آزاد، وجود یک دادگستری نیرومند است. آگنس کالامارد، مدیر مرکز آزادی بیان و اطلاعات در سطح جهانی از دانشگاه کلمبیا مشاهده کرده است که حتی در کشورهایی که دولت های شان عموما حافظ آزادی بیان نیستند، دادگاه های این کشورها حق آزادی بیان را به رسمیت می شناسند. سازمان وی اخیرا از دادگاه ها و گروه های حقوقی کشورهای  زیمبابوه، ترکیه و بورکینا فاسو برای پاسداری از آزادی مطبوعات توسط دادگاه ها تمجید کرده است.

آزادی مطبوعات یک تلاش گروهی است، و زمانی که افراد، سازمان ها و دولت ها دست به دست هم دهند، همه از آن برخوردار خواهند شد.