این مقاله بخشی از مجموعه‌ای است که به شرح تاکتیک های دولت روسیه و ولادیمیر پوتین برای پنهان کردن دست داشتن خود یا متحدانشان در حملات شیمیایی به غیرنظامیان در سراسر جهان می پردازد. دیگر مقالات این مجموعه حمله روسیه به شهر خان شیخون، سوریه با گاز سارین در ۲۰۱۷؛ و مسموم کردن سرگئی اسکریپال، افسر اطلاعاتی سابق در ۲۰۱۸ را تشریح می کنند.
وقتی یک فعال سیاسی برجسته در روسیه جرأت کرد پرزیدنت ولادیمیر پوتین را به چالش بکشد، با نوویچوک، یک عامل اعصاب درجه نظامی که توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق ساخته شده بود، مسموم شد.
در اوت ۲۰۲۰، الکسی ناوالنی در طول یک پرواز از تومسک به مسکو، روسیه به شدت بیمار شد. او پس از فرود اضطراری به یک بیمارستان در اُمسک منتقل شد. دو روز بعد، ناوالنی به یک بیمارستان در برلین منتقل شد و در آنجا بهبود یافت.
در سپتامبر ۲۰۲۰، تکنسین های آزمایشگاهی آلمانی به این نتیجه رسیدند که ناوالنی با یک عامل اعصاب از گروه نوویچوک مسموم شده بود. این سم مشابه سمی بود که اداره کل اطلاعات نظامی روسیه (GRU) در سال ۲۰۱۸ علیه سرگئی اسکریپال در یک سوء قصد در بریتانیا استفاده کرده بود. این حمله باعث شد اسکریپال که به تابعیت بریتانیا درآمده بود، دخترش یولیا و یک افسر انگلیسی در بیمارستان بستری شوند و ماه‌ها بعد منجر به کشته شدن یک شهروند بریتانیایی دیگر شد.
آزمایشگاه های ملی مستقل در سوئد و فنلاند و سازمان منع سلاح های شیمیایی یافته های آزمایشگاه آلمان در مورد ناوالنی را تأیید کردند.
در دسامبر ۲۰۲۰، یک تیم تحقیقاتی متشکل از روزنامه نگاران مستقل، سرویس امنیت فدرال روسیه را در این مسمومیت دخیل دانستند. این تیم متشکل از Bellingcat، یک گروه روزنامه نگاری تحقیقی مستقر در هلند؛ The Insider؛ Der Spiegel مستقر در آلمان؛ و سی اِن اِن بود. این یافته ها بعداً توسط ایالات متحده و دیگران نیز تأیید شد.
وقتی این مسمومیت فاش شد، کرملین یک کمپین اطلاعات نادرست تهاجمی را برای انکار نقش دولت روسیه در این حمله، دسترسی به نوویچوک، یا انگیزه مسموم کردن ناوالنی آغاز کرد.
گمراه سازی با دروغ پراکنی
تکنسین‌های بیمارستان اُمسک احتمالاً تحت فشار سرویس‌های امنیتی روسیه گفتند که ناوالنی ممکن است به دلیل مصرف الکل، خستگی یا رژیم غذایی نامناسب بیمار شده باشد. وفاداران پوتین و رسانه های تحت کنترل دولت به طور گسترده این نظریه نادرست را تکرار کردند.
مقامات روسیه و رسانه های دولتی پس از این حادثه چندین ادعای نادرست را منتشر کردند، از جمله:
- ناوالنی قبل از پرواز ویسکی نوشیده بود.
- مسمومیت در آلمان اتفاق افتاده بود نه روسیه.
- دولت های غربی، از جمله آلمان و ایالات متحده با داستان سازی سعی داشتند نام روسیه را لکه دار کنند.
بنا به گزارش EUvsDisinfo، یک پروژه اتحادیه اروپا که برای نظارت و واکنش به کمپین های اطلاعات نادرست روسیه ایجاد شده است، رسانه های طرفدار کرملین بین اوت ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۱ بیش از ۲۰۰ مطلب نادرست درباره مسمومیت ناوالنی منتشر کردند.
مجوز سفر ناوالنی به آلمان به عنوان مدرکی مبنی بر دست نداشتن دولت روسیه در این مسمومیت ارائه شد.
پوتین در دسامبر ۲۰۲۰ گفت: “اگر [سرویس‌های امنیتی] واقعاً می‌خواستند او را مسموم کنند، به احتمال خیلی زیاد این کار را انجام می‌دادند.”
دستگیری ناوالنی
در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱، ناوالنی هنگام بازگشت از آلمان دستگیر شد و بعداً به دلیل نقض آزادی مشروط به دو سال و نیم زندان محکوم شد. در مارس ۲۰۲۲، او به اتهام کلاهبرداری و اهانت به نه سال حبس در یک زندان با حداکثر امنیت محکوم شد. اتهامات و محکومیت با انگیزه سیاسی تلقی می شوند.
ناوالنی از زندان جنگ روسیه علیه اوکراین را از طریق شبکه های اجتماعی محکوم کرده است.
کمپین اطلاعات نادرست کرملین در خصوص تسلیحات شیمیایی همچنان در اوکراین با تلاش برای مقصر دانستن دیگران و در عین حال مبهم کردن اقدامات خود ادامه دارد.
