در ایالات متحده، نشریه های معتبر علمی برای دانشمندانی که می خواهند آثار خود را منتشر کنند معیارهای عالی تعیین می کنند، و دلیل خوبی برای این کار دارند. این نشریه ها نمی خواهند علم بی پایه و نادرست را ترویج کنند.
ساینس ایمونولوژی (Science Immunology)، یکی از چندین نشریه هایی است که توسط سایر دانشمندان غربالگری شده و توسط انجمن پیشبرد علوم آمریکا (AAAS)، بزرگترین جامعه علمی چند رشته ای در جهان به انتشار می رسد. (توجه: به عنوان یک نویسنده مستقل، من برای خبرنامه و رسانه های اجتماعی انجمن پیشبرد علوم آمریکا مطالب زیادی نوشته ام.)
به گفته دکتر ایفور ویلیامز، سردبیر سایانس ایمونولوژی، این نشریه فقط بین ۵ تا ۱۰ مطالب دریافت شده را به انتشار می رساند. ویلیامز می گوید، دانشمندان از سراسر جهان به ویژه از ایالات متحده، چین و اروپا مقالات خود را به این نشریه ارسال می کنند.
ویلیامز می گوید: “بسیاری از مقالات فقط خوانده می شوند و ویراستاران تصمیم می گیرند که آنها را مورد غربالگری علمی سایر دانشمندان قرار ندهند. نویسندگانی که مرحله اول را پشت سر می گذارند می توانند انتظار نگاهی عمیق تر به آثارشان داشته باشند.
در بعضی مواقع، یک هیئت مشاوره ای متخصصان ایمونولوژی مقاله ای را بررسی می کند تا تشخیص دهد که آیا صلاحیت بررسی عمیق تر توسط دیگر متخصصان را دارد یا خیر. اگر جواب مثبت باشد، نشریه از چندین کارشناس حوزه مورد نظر دعوت می کند تا آن مقاله را مورد بررسی قرار دهند و بازخوردهای خود را به طور کتبی برای نویسندگان و نشریه صادر کنند.
مرورگران تشویق می شوند به هیئت دبیران نشریه بگویند که آیا یک مقاله می تواند برای انتشار در نظر گرفته شود یا اینکه ایرادهای جدی دارد. هیئت دبیران با توجه به ارزیابی ها تصمیم می گیرند که آیا مقاله ای که برای انتشار آماده نیست، قابل بازنگری است یا اینکه موضوعات پیچیده بسیاری دارد که مانع به روزرسانی آن توسط نویسنده و آماده کردن آن برای انتشار می شود.
بعضی اوقات، از نویسندگان مقاله خواسته می شود که اصلاحات جزئی انجام دهند. در موارد دیگر ، داوران ممکن است از نویسندگان بخواهند برای استحکام استدلال و نتیجه گیری ها خود آزمایش های اضافی انجام دهند.
ویلیامز می گوید: “در نهایت، دبیر نشریه این قدرت را دارد که به مرورگران بگوید که بر نکاتی که به نظر دبیر مناسب نیست زیاد اصرار نکنند.”
در صورتیکه یک مقاله پس از چندین مرور و بررسی پذیرفته شود، هیئت دبیران ساینس ایمونولوژی آن را منتشر می کنند.
اطلاع رسانی مبنی بر اینکه مقاله ای برای انتشار پذیرفته شده است باعث ایجاد سیاست شفافیت داده های این نشریه می شود. این اقدام، یک نویسنده را وادار می کند فایل گسترده ای از داده های خامی که برای نمودارها استفاده کرده به نشریه ارسال کند.
ویلیامز توضیح می دهد که داده های خام به دیگر دانشمندان این امکان را می دهد تا از یک موفقیت تا حداکثر استفاده کنند. “بیشتر داده ها باید در دسترس همه مردم باشند.” (این سیاست شامل موقعیت هایی نمی شود که افشای اطلاعات غیر اخلاقی باشد.)
این فرایند به غیر از مقالات مربوط به کووید- ۱۹، سه تا شش ماه طول می کشد. در دنیایی که نویسندگان مشتاقانه به دنبال انتشار تحقیقات خود هستند، ساینس ایمونولوژی این فرایندها را برای محافظت از خود و علم به کار می بندد.
ویلیامز می گوید: “مردم برای اکتشافات مهم و انتشار این اکتشافات با یکدیگر رقابت می کنند. چاپ مقاله شما در نشریه ای که توسط متخصصان دیگر حوزه مورد نظر مورد غربالگیری علمی قرار می گیرد، نشان این است که دیدگاه شما در این باره اولویت دارد.”
چه اتفاقی نباید رخ دهد
در اوایل ماه جاری، وال استریت ژورنال گزارش داد که ۱۲۱مقاله علمی نویسندگان مستقر در چین که توسط متخصصان همتا بررسی و در نشریه های بین المللی منتشر شده بودند، از مجموعه تصاویر موجود استفاده کرده بودند. براساس این گزارش، این مقالات که توسط محققان و دانشمندان بیمارستان ها و دانشگاه های علوم پزشکی نوشته شده بودند، احتمالاً توسط یک شرکت یا یک منبع ارائه داده شده بودند.
وقتی چنین اتفاقی رخ می دهد، بی اعتمادی تعدد می یاد و به جامعه پژوهشگران و عموم آسیب وارد می شود. برایان نوسک، بنیانگذار و مدیر اجرایی مرکز علوم باز مستقر در شارلوتس ویل، ویرجینیا، می گوید که “علم از طریق شفافیت پیشرفت می کند، و انتقادها به تحقیقات بهبود می بخشند.”
نوسک می گوید: “کل سیستم با اینگونه کلاهبرداری ها، اقدامات گمراه کننده یا رفتار غلط آسیب می بیند.”
