الکساندرا پروکوپنکو، اهل مسکو در ۲۰۲۲ برای بانک مرکزی روسیه کار می کرد. او از شغل خود راضی بود و از دویدن در پارک مشچرسکی که او را به یاد یک جنگل بزرگ می انداخت، لذت می برد.
پس از تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در ۲۰۲۲، او به آلمان نقل مکان کرد. او دلتنگ مسکو است اما معتقد است که فرصت های کمی برای او در آنجا باقی مانده است.
پروکوپنکو به رادیو عمومی ملی گفت: “فکر نمی کنم مقامات روسیه این را بپذیرند، اما ما شاهد فرار گسترده مغز ها هستیم.”
آنها مهارت های خود را به کشورهای دیگر می برند
جوانان روس در حال ترک وطن خود هستند. واشنگتن پست مهاجرت کنونی را “یک موج قابل توجه در مقیاس مهاجرت پس از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱” خواند.
از ۲۰۲۲ به این سو حدود یک میلیون روس، از جمله حدود ۱۰۰ هزار متخصص فناوری اطلاعات که ۱۰⁒ از بخش فناوری را تشکیل می دهند، کشور را ترک کرده اند.
“ آینده ای وجود ندارد”
بسیاری از جوانان روس با تحصیلات عالی که به زبان های خارجی صحبت می کنند و به خارج از کشور سفر می کنند، تصمیم گرفتندکه می توانند آینده بهتری در خارج از روسیه داشته باشند.
یک هفته پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ولادیمیر بلوگین از شغل خود در یاندکس، یک شرکت موتور جستجو مستقر در مسکو استعفا داد. او به قبرس نقل مکان کرد. بلوگین در مورد ماندن خود در روسیه می گوید: “به نظر من آینده ای وجود ندارد.”
تیموتی فرای، استاد علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا و متخصص روسیه به ShareAmerica گفت: “جنگ و مهاجرت برای یک نسل کامل از روس ها این احساس را به وجود آورده است که آینده شان از آنها ربوده شده است. آنها امیدوار بودند که شهروند جهان باشد. اکنون این گزینه دیگر در دسترس آنها نیست.”
دلایل زیاد برای ترک کشور
در مصاحبه هایی(PDF, 1MB) که توسط دانشگاه هاروارد در نوامبر ۲۰۲۲ و ژانویه ۲۰۲۳ انجام گرفت، شهروندان روسی که به ارمنستان و گرجستان مهاجرت کرده اند به ترتیب اهمیت، سه دلیل اصلی را برای ترک کشور خود ذکر کردند:
- سرکوب شدید سیاسی.
- جنگ روسیه علیه اوکراین.
- بسیج مردان برای خدمت سربازی.
میانگین سنی مهاجرانی که در هر دو کشور در این مصاحبه ها شرکت کردند، اوایل ۳۰ سالگی بود.
باید گفت که شهروندان روسی حتی قبل از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، کشور را ترک می کردند.
موج مهاجرت در ۲۰۲۰ آغاز شد. جان هربست، سفیر سابق ایالات متحده در اوکراین گفت که بسیاری از روس ها برای فرصت های اقتصادی بهتر یا به دلیل سرخوردگی از فساد و سرکوب سیاسی کشور را ترک کردند. او در ۲۰۱۹ نویسنده همکار یک مطالعه درباره فرار مغز ها از روسیه (PDF, 4MB) بود و از ۴۰۰ مهاجر روسی ساکن اروپا و ایالات متحده نظرسنجی کرد.
هربست گفت: “فرار مغز ها یک روند جدی بود و هست. آنهایی که رفتند به طور کلی تحصیلکرده تر و مبتکر تر هستند. این برای اقتصاد روسیه یک زیان خالص است.”
فرار استعدادهای درخشان به کشورهای دیگر
زیان روسیه به سود سایر کشورهای جهان است.
سینتیا باکلی، استاد جامعه شناسی در دانشگاه ایلینوی به ShareAmerica گفت، روس هایی که به کشورهایی مانند ارمنستان، آذربایجان و گرجستان گریخته اند، حال کسب و کار های کوچک مانند کافی شاپ و لاستیک فروشی راه می اندازند و یا مزارع کوچک و ملک خریداری می کنند. این سرمایه گذاری می توانست در روسیه بماند.
بنا به گزارشی که توسط مؤسسه فرانسوی روابط بین الملل در ژوئیه ۲۰۲۳ منتشر گشت، روس هایی که روسیه را ترک کرده اند “خود ساخته و برخوردار از اندیشه مستقل” بودند. وی خاطر نشان کرد که “فرار سرمایه” روس ها از ۳۰ میلیارد دلار فراتر می رود.
افراد با استعداد با مشاغل در عرصه هنر و سرگرمی یا علمی که به سیاست ربطی ندارند نیز از روسیه خارج می شوند. بسیاری از چهره های سرشناس که مهاجرت کرده اند به دلیل انتقاد از جنگ بر اساس قانون “عاملان خارجی” کرملین در روسیه با اتهامات جنایی روبرو هستند.
الکساندر مولوچنیکوف، کارگردان برجسته روسی نوشته است: “تنها یک دلیل برای رفتن بسیاری از هنرمندان از کشور وجود دارد: ابراز مخالفت درباره آنچه که مقامات روسی “عملیات ویژه” و سایر کشورهای جهان تهاجم می نامند، ناامن و خطرناک است. او پس از انتقاد از جنگ روسیه در اوکراین، کشور را ترک کرد.
مولوچنیکوف در نیویورک به سر می برد و در دانشگاه کلمبیا تحصیل می کند. او می‌گوید “در تلاش است راهی برای اجرای دوباره نمایشنامه ها بیابد… و تلاش می‌کند گذرگاه های امنی برای همکارانی که در صحنه هنری مسکو جا مانده اند، پیدا کند.”
