همکاری بین اسلواکی و آمریکا، یکی از اولین فیلم های سینمایی صامت جهان را برای مردم سرتاسر اروپا و ایالات متحده به ارمغان آورد.
در حالی که شاهکار سینمایی یانوشیک صد ساله می شود، پیام های آزادی بیان و دموکراسی آن همچنان طنین انداز است و داستان ساخت فیلم، دوستی دیرینه ایالات متحده و اسلواکی را برجسته می سازد.
از اواسط قرن نوزدهم، شیکاگو دارای جمعیت زیادی از مهاجران اسلواکی بوده که زمانی تعداد آنها به ۶۰۰ هزار نفر رسیده بود یافت. در سال ۱۹۲۰، گروهی از آمریکایی های اسلواکی تبار شرکت فیلم تاترا را در این شهر تاسیس کردند و قصد داشتند با گشودن دفاتری در پراگ، براتیسلاوا و زیلینا، آن را در سراسر اروپای شرقی گسترش دهند.
شش ماه پس از تأسیس این شرکت، نمایندگان آن برای برنامه ریزی و تهیه اولین فیلم سینمایی به اسلواکی سفر کردند. دو برادر، یاروسلاو و دانیال سیاکل که هر دو در سال ۱۹۱۲ به همراه خانواده هایشان از اسلواکی به ایالات متحده مهاجرت کرده بودند کارگردان و مدیر فیلمبرداری بودند.
آنها با یان ژاوودندی، تهیه کننده اسلواک و فرانتیسک هورلیوی، کارگردان تئاتر اهل چک که نیز ساکن شیکاگو بودند، فیلمبرداری فیلم یانوشیک را در بلاتنیکا، اسلواکی آغاز کردند.
تپه های ناهموار این شهر مکان مناسبی برای به تصویر کشیدن ماجراهای یوراج یانوشیک، راهزن افسانه ای اسلواک بود. این قهرمان قرن هجدهم به خاطر مبارزه با اشرف زادگان مستبد و ربودن و توزیع مجدد ثروت آنها میان فقرا شهرت دارد. این فیلم که تلفیقی از نوآوری سینمای آمریکا و اسلواکی بود، فقط شش ماه پس از پایان فیلمبرداری هم در اسلواکی و هم در ایالات متحده جداگانه به نمایش گذاشته شد.
در ابتدا این فیلم برترین فیلم اکران شده وقت محسوب می شد، اما بعدها گمشده تلقی گشت. یک نسخه آمریکایی در سال های دهه ۱۹۶۰ پیدا شد، اما نسخه اسلواکی آن حفظ نشده است.
دویست سال بعد، یانوشیک که به عقیده محققان یک شخصیت واقعی بود، برای بسیاری از مردم در اسلواکی نماد آزادی از دولت های ستمگر و آزادی بیان است. و حتی اکنون، صد سال پس از به تصویر کشیدن داستان زندگی او، مبارزه او با بی عدالتی هنوز برای بسیاری طنین انداز است.