شمار زیادی از روستائیان در یک مراسم بدرقه که در سال ٢٠۱٢ برای مدیرکل Sorwathe-S.A.R.L. در کینی هیرا در رواندا برگزار شد، شرکت کرده بودند. آنها برای رئیس بخش سرمایه گذاری مشترک تولید چای شرکت Tea Importers و دولت رواندا، هدایایی را آورده بودند.
اندرو ورتایم ، رئیس شرکت Tea Importers، گفت که این مدیر بسیار محبوب و محترم بود، اما “برای من این موضوع همچنین نشان دهنده” وفاداری این جامعه محلی نسبت به این شرکت بود. وی گفت که این وفاداری به خاطر رفتار این شرکت با کارکنان و جوامع محلی آنها به وجود آمده است.
در اوایل دهه ۱٩٧٠ دولت رواندا از جو، پدر ورتایم که از رواندا چای وارد می کرد، دعوت کرد تا در منطقه ای دورافتاده یک کارگاه فرآوری چای راه اندازی کند. برای انجام این کار Sorwathe جاده سازی کرد و برق را به این منطقه آورد. مدتی بعد این شرکت اقدام به ساخت چند مدرسه و یک درمانگاه کرد تا به این ترتیب وضع زندگی مردم فقیر و تهیدست محلی را بهبود بخشیده تا از بابت داشتن یک نیروی کار ماهر و تندرست اطمینان حاصل کند.
روستائیان طرح های Sorwathe را در راستای اقدامات خیرخواهانه این شرکت نسبت به خود تلقی می کردند. روهیت پیریس که جانشین مدیر پیشین شده است، از زمانی که این شرکت برای روستائیان محلی آب پاکیزه آورد به عنوان “یک لحظه بزرگ” در زندگی روستائیان یاد می کند.
مدتی پس از آن، این شرکت کارزارهایی را برای ریشه کنی بیسوادی و کار کودکان به راه انداخت.
اندرو ورتایم بر این باور است که این کارخانه به خاطر پشتیبانی و وفاداری جامعه محلی بود که از نسل کشی و آشوب های سال ۱٩٩۴ در امان ماند. (گرچه متحمل خساراتی چند نیز شد.)
بُرد ـ بُرد
شرکت Sorwathe یکی از شرکت هایی است که به خاطر مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR)، یا وظایف و تعهدات خود در قبال جامعه شناخته شده هستند. این کسب و کارها از طریق سیاست های دوستانه شغلی، زیست محیطی، و اجتماعی، از بازیافت گرفته تا تضمین امنیت محل کار و محافظت از محیط زیست، وفاداری کارکنان خود را به دست می آورند.
در نخستین سال های دهه ٢٠٠٠ میلادی در ایالات متحده مسئولیت اجتماعی شرکتی ها اغلب به عنوان ابتکار متخصصان بخش روابط عمومی نادیده گرفته می شد. منتقدان می گفتند که این تلاشی برای بازسازی شهرت مخدوش بعضی ها و متفاوت جلوه دادن یک شرکت نسبت به رقبایش بود.
اما امروزه بسیاری از کسب و کارها از مسئولیت پذیری اجتماعی به عنوان یک اقدام کاری هوشمند استقبال می کنند.
محافظت از آب و انرژی، تعمیر جاده ها، و مراقبت های بهداشتی برای کارگران، ضمن کاهش هزینه های کسب و کار و افزایش مشارکت کارکنان، به جوامع محلی نیز کمک می کند. کسب و کارهایی که از لحاظ اجتماعی مسئولیت پذیر هستند، کارکنان با انگیزه را جذب و حفظ می کنند. سوزان مک فیرسن از شرکت مشاوره ای Fenton Communications می گوید که در درازمدت این شرکت ها خلاق تر هم می شوند. شرکت های کوکاکولا، پراکتر اند گمبل، مایکروسافت، و برخی دیگر به خاطر مسئولیت پذیری اجتماعی خود شناخته شده اند.
نسل هزاره در راه است
کلیف زوکین، استاد علوم سیاسی دانشگاه راتگرز، می گوید که برای دانشجویان امروزی، کمک به آگاهی گسترده تر زیست محیطی و آگاهی از فقر جهانی، از داشتن یک زندگی مرفه تر و یا ثروت اندوزی مهمتر است.
از آن جا که افراد متعلق به نسل هزاره – یعنی کسانی که بین اوایل دهه ۱٩۸٠ میلادی و اوایل دهه ٢٠٠٠ میلادی به دنیا آمده اند – تا سال ٢٠٢٠ تقریباً نیمی از نیروی کار کشور را تشکیل خواهند داد، در آینده نزدیک اهمیت مسئولیت اجتماعی شرکت ها از آن چه اکنون هست نیز بیشتر خواهد شد.
به گفته پژوهشگران و نیز به اعتراف خود نسل هزاره ای ها، افراد نسل هزاره با نسل های قبلی متفاوت هستند.
- به عنوان کارمند، آنها به کارفرمایان خود فشار می آورند تا در قبال کارکنانشان، در قبال جامعه شان، و به طور کلی در قبال جهان مسئول باشند.
- به عنوان مصرف کننده، آنها تمایل دارند تا محصولات شرکت هایی را که “اعتبارات مسئولیت پذیری شان” را ارج می نهند، خریداری کنند.
- به عنوان کارآفرین، آنها به دنبال فرصت هایی می گردند تا همزمان با رسیدن به موفقیت مالی، به انجام کارهای نیک نیز بپردازند.
خط پایین سه گانه
تحقیقات نشان می دهند که طرح های نیکداری منافع قابل سنجشی را برای شرکت های بزرگ، سهامداران آنها، و جوامع محلی به همراه دارند. هم اکنون تعداد بی سابقه ای از شرکت ها گزارش های سالانه ای را برای آگاهی بخشی پیرامون پیشرفت های خود در رابطه با مسئولیت پذیری اجتماعی منتشر می کنند.
اما مالی بروگان، از انجمن ملی کسب و کارهای کوچک می گوید که شرکت های کوچکتر و متوسط نیز باید نسبت به نیکداری مسئولانه اهمیت دهند؛ زیرا معمولا آنها وابستگی بیشتری به کارگران، جوامع محلی، و سرزمین آنها دارند.
کریستین ارینا، نویسنده [کتاب] شرکتی با هدفی متعالی، می افزاید که مسئولیت پذیری شرکتی می تواند یک مزیت رقابتی برای شرکت های کوچکتر باشد. آنها می توانند با چالاکی بیشتر، برای هم نیرو زایی میان اهداف مالی، اجتماعی، و زیست محیطی تلاش کنند.
این شیوه، که خط پایین سه گانه نامیده می شود، از کسب و کارها می خواهد تا در جهت کسب دستاوردهای مالی، و نیز زیست محیطی و اجتماعی، تلاش کنند. بسیاری از کارآفرینان آرمان گرا و مصمم این روش را دنبال می کنند.
رایان بلک، شرکت Sambazon را در کالیفرنیا و برای ارائه نوشیدنی ها، میان وعده ها، و مکمل های غذایی تهیه شده از یک میوه بومی آمازون به نام آسائی، که به گفته این شرکت دارای خواص سلامتی است، راه اندازی کرده است.
در چند سال گذشته Sambazon رشد درآمدی بین ۱٩ تا ۳٠ درصد را ثبت کرده و در عین حال بیش از ۸٠٠ هزار هکتار از جنگل های بارانی آمازون در برزیل را به صورت پایدار اداره کرده است. کسب و کار بلک همچنین در مدارس، کلینیک های پزشکی، و مراکز اجتماعی محلی نزدیک کارخانه فناوری خود در برزیل سرمایه گذاری کرده است.
تروی وایزمن، شرکت EcoPlanet Bamboo را با هدف ارائه نوعی فیبر پایدار مشتق از بامبو به صنایعی که فیبر و چوب خود را از جنگل های استوایی تهیه می کنند، راه اندازی کرد. برای او، کسب و کار اساسا با ماموریت شخصی خود او، یعنی کاهش جنگل زدایی و فقر در هم آمیخته است. شرکت EcoPlanet نیزارهای بامبوی خود را در نیکاراگوئه و در زمینی که بر اثر جنگل زدایی ویران شده بود، احداث کرد و مدرسه ای را جهت آموزش مهارت های لازم برای ساخت مبلمان و صنایع دستی ساخته شده از بامبو به کارگران خود و اعضای خانواده هایشان ساخت.
وقتی نظر تایلر گِیج، یکی از بنیانگذاران شرکت رونا، در این رابطه پرسیده شد، او گفت: ضمیر خود را دنبال کنید و به بینش خود اعتماد داشته باشید.”
رونا که محصولات تولید شده از گیاه کافئین دار آمازونی گوایوسا (guayusa) را به بازار ارائه می دهد، به تأمین کنندگان مواد اولیه مورد نیاز خود که کشاورزان قبیله کیچوا در اکوادور هستند، قیمت تجاری منصفانه ای می پردازد. این شرکت همچنین بخشی از فروش خود را به یک صندوق اجتماعی که جوامع محلی کیچوا می توانند برای بهبود زندگی خود از آن استفاده نمایند، اهدا می کند.
گام های بسیار کوچک
مک فیرسن گفت که شرکت های کوچکتر گاه بر این باورند که آنها استطاعت سرمایه گذاری های اجتماعی یا زیست محیطی را ندارند، اما کمک به جوامع محلی “آن قدرها هم سخت نیست.”
مارتی ویلیامز، رئیس اجرایی شرکت Sahlman Seafoods مستقر در تمپا، فلوریدا، گفت که کسب و کارهای کوچک حتی با منابع محدود خود نیز می توانند راه هایی را برای پاداش دادن به کارکنانی که برای بهبود وضعیت جوامع خود به کار داوطلبانه می پردازند، پیدا کنند، یا “مثلاً برای کمک به یک مدرسه یا ساخت یک جاده، یک دستگاه بولدوزر بفرستند.”
شرکت Sahlman یک مزرعه پرورش میگو و یک کارخانه فرآوری این محصول را در جزیره ای دورافتاده در نیکاراگوئه اداره می کند. این شرکت برق یک مرکز بهداشتی محلی را تأمین کرده است، به نوسازی ساختمان های مدارس کمک کرده است، و به برترین دانش آموزان بورسیه داده است.
مک فیرسن گفت که فقدان تخصص در زمینه مسائل اجتماعی و زیست محیطی مانعی [بر سر راه انجام این کار] نیست: یک شرکت می تواند با یک سازمان غیر دولتی (NGO) تخصصی یا یک آژانس دولتی مشارکت کند.
فشار همپایان
شرکت های کشورهای پیشرفته به خوبی قادر به معرفی شیوه های اجتماعی و زیست محیطی به کشورهای میزبان هستند.
رابرت بروز، معاون رئیس پیشین شرکت Wagner Asia Equipment ، می گوید که در مغولستان “ما پیشگام ارائه بسیاری از مزایا به کارکنان” از جمله ارائه ناهار و خدمات پزشکی در محل کار بودیم.
و گاهی می شود که اقدام انجام شده توسط یک شرکت به عنوان معیارهای تازه ای برای همه صنایع گوناگون در کشور میزبان قلمداد می شود. وقتی که Sambazon طرح های جنگل پایدار را در برزیل راه اندازی کرد، و وقتی که Sorwathe با کارگران خود در رواندا به یک توافق گروهی رسید، رقبای آنها نیز از آنها الگوبرداری کردند.
I
سرمایه گذاری در پروژه هایی که از جنبه اجتماعی مسئولانه هستند می تواند برخورد مناسب دولت کشور میزبان را نیز به همراه داشته باشد. برای نمونه از زمانی که شرکت Transnational Group، که ساختمان مرکزی آن در نوادا است، اقدام به راه اندازی یک سامانه اتوبوسرانی یارانه ای در شهر یائونده، پایتخت کامرون کرد، برخورد مقامات رسمی کامرون با این شرکت ملایمتر از قبل شد.
اما کسب اعتماد جوامع محلی، کلید انجام سرمایه گذاری های موفق برون مرزی است.
روهیت پیریس، مدیر کل Sorwathe، گفت: “وقتی شما از اعتماد [مردم محلی] برخوردار باشید، همه مسائل دیگر حل می شوند.”
همه شرکت هایی که نامشان در این مقاله آمده است، به جز شرکت Runa، از دریافت کنندگان جایزه شرکت های برتر از سوی وزارت امور خارجه ایالات متحده هستند.
