سرافینا در آزمایشگاهی در تانزانیا وضعیت بهداشت را به نحو چشمگیری بهبود بخشیده و شناسایی ابتلا به بیماری سل را حدود ٤٥ درصد افزایش داده است. او دارای چهار پنجه، سبیل های کنجکاو، و توانایی های ابرانسانی است.
سرافینا یک موش غول پیکر کیسه دار است. او و موش های صحرایی دیگر دارای بینی های خارق العاده ای برای بو کردن بیماری سل (توبرکلوز یا TB) هستند.
بیماری سل یک تهدید جدی جهانی است. در سال ٢٠١٥ سازمان بهداشت جهانی گزارش داد که ١٫٥ میلیون نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده اند و به این ترتیب این بیماری به عنوان عامل اصلی مرگ بیشترین تعداد انسان ها بر اثر یک بیماری عفونی در جهان تبدیل شد. این بیماری با تشخیص زودهنگام قابل پیشگیری، مداوا، و درمان است. اما دانشمندان برآورد می کنند که از هر سه مورد ابتلا، یک مورد بدون شناسایی شدن باقی می ماند.
موش های صحرایی مانند سرافینا می توانند پس از پشت سر گذاشتن یک دوره آموزشی فشرده نه ماهه که توسط سازمان غیرانتفاعی آپوپو (APOPO) تهیه شده است، به تشخیص سریع این بیماری کمک کنند.
فیدلیس جان، که یک تکنیسین آزمایشگاه در سازمان غیرانتفاعی آپوپو است، گفت: “یک تکنیسین در یک درمانگاه سل معمولا روزانه ٢٠ تا ٢٥ نمونه را بررسی می کند.” از سوی دیگر یک موش آموزش دیده می تواند ظرف تنها ٢٠ دقیقه ١٠٠ نمونه را آزمایش کند.
“سرافینا جان افراد زیادی را نجات داده است.”
چگونه یک موش صحرایی را آموزش می دهید؟
اطمینان یافتن از یک تشخیص درست مستلزم یک تلاش گروهی است. در حالی که سرافینا در قفس ویژه آزمایش است، ١٠ نمونه آزمایشگاهی زیر سوراخ های کف قفس قرار داده می شوند. او در مسیر می دود و هر یک از نمونه ها را می بوید و اگر او بوی مواد شیمیایی درست، یعنی ترکیبات آلی مرتبط با بیماری سل، را تشخیص دهد، در جای خود متوقف می شود. پس از این که این موش آن محل را برای مدت چهار ثانیه می خراشد تا نشان دهد که یک مورد درست را پیدا کرده است، به او یک خوراکی جایزه داده می شود و سپس تکنیسین های آزمایشگاهی زیر یک میکروسکوپ تشخیص او را تایید می کنند.
از آن جا که بینی موش های صحرایی می تواند موارد پنهان مانده از چشمان انسان را تشخیص دهد، داروهای نجات بخش و حیاتی نیز می توانند به موقع به افراد بیشتری داده شوند تا مؤثر باشند. همچنین آپوپو می گوید که این نوع آزمایش ها می توانند هزینه ای برابر با ٢٠ سنت برای هر نمونه داشته باشند که این موضوع هزینه ها را به میزان چشمگیری کاهش خواهد داد.
در حال حاضر ٣٨ “موش قهرمان” آزمایش کننده بیماری سل بیش از ٣٥٠ هزار نمونه را در تانزانیا و موزامبیک آزمایش کرده اند. امکان دارد که به زودی این تعداد افزایش یابد. آپوپو امسال به خاطر گسترش دادن فعالیت های خود در جوامع محلی با ریسک بالا مانند زندان ها، حلبی آبادها، و کارخانه ها، برنده یک کمک ویژه نوآوری آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده شده است.
بیماری سل می تواند اقتصاد کشورها را به نابودی بکشاند و تشخیص و درمان نامناسب می تواند کل افراد جوامع را به خطر بیاندازد. در واقع یک فرد دارای بیماری سل فعال می تواند در سال ١٠ تا ١٥ تن دیگر را آلوده کند. شناسایی و درمان موارد فعال بیشتر می تواند ما را به کنترل و حذف این بیماری وحشتناک نزدیک تر کند.
مربیان آپوپو هم به سهم خود انجام وظایف می کنند و کارشان را تقریبا به محض این که دستیاران پشمالویشان چشمان خود را باز می کنند، آغاز می کنند. فیدلیس جان گفت که این موش های صحرایی با بینی های خارق العاده خود “اثر چشمگیری بر زندگی در تانزانیا داشته اند. ما به سرافینا افتخار می کنیم.”
آپوپو کار آموزش موش های صحرایی غول پیکر را با شناسایی مین های زمینی آغاز کرد. آیا کاری هست که این موش های صحرایی قادر به انجامش نباشند؟ برای مطالعه مطالب بیشتر آپوپو را در فیسبوک و توئیتر دنبال کنید.
