طرح اقدام پکن که در کنفرانس سازمان ملل در ۱۹۹۵ به تصویب رسید، یک برنامه کاری را برای توانمندسازی زنان تعیین می کند. مجموعه مقالات ShareAmerica به تحلیل هر ۱۲ زمینه اساسی که در چهارمین کنفرانس جهانی در مورد زنان شناسایی شدند خواهند پرداخت. مقاله امروز بر زنان و فقر تمرکز دارد.

گیتا رائو گوپتا، معاون مدیر عامل یونیسف می گوید: “فقر تجربه ای جنسیتی است.” زنان اکثریت جمعیت فقیر را تشکیل می دهند و اغلب فقیرترین فقرا هستند. زنان به دلیل وضعیت اجتماعی شان در برخی از فرهنگ ها در مقابل فقر آسیب پذیرتر هستند و خارج شدن از چرخه آن برایشان دشوارتر است. جهت کمک به زنان برای رهایی یافتن از فقر باید نگاهی عمیق به ارزش های فرهنگی و روابط قدرت و کنترل بین زنان و مردان انداخت.

در بسیاری از کشورها، طبق معیارهای اجتماعی نقش زن در خانه به عنوان مادر و نگهدار تعریف می شود. نقش مرد نان آور و فعالیت های سازنده در بیرون از خانه است. در بسیاری از جوامع این معیارها بر سیاست ها و قوانینی که امکان دسترسی زن و مرد را به آموزش و تحصیل، اشتغال، و مالکیت را تعریف می کنند تأثیر می گذارند. زنان و دختران در مقایسه با مردها از دسترسی کمتری به این منابع و دیگر امکانات و فرصت هایی که باعث ثبات اقتصادی و پیشرفت می شوند برخوردارند. این امر به ویژه در خانوارهای فقیر واقعیت دارد.

یک زن در حال آشپزی روی آتش نزدیک یک دیوار (عکس از آسوشیتدپرس)
یک زن بی خانمان زیر یک پل در جامو، هند آشپزی می کند (عکس از آسوشیتدپرس)

تجربه زنان از فقر

در خانوارهای فقیر، سهم نامتناسبی از کار و مسئولیت غذا دادن و نگهداری از اعضای خانواده از طریق کار خانگی بدون دستمزد به عهده دختران و زنان است. برای مثال، بخش عمده کار زنان به فعالیت هایی مانند جمع آوری هیزم، آب و علوفه برای حیوانات، نگهداری از دام و نظارت بر محصولات کشاورزی اختصاص دارد. از دختران بزرگتر انتظار می رود از خواهران و برادران کوچکتر خود نگهداری کنند و به مادران خود در کارهای خانه کمک کنند، بنابراین آنها به مدرسه نمی روند و بدین ترتیب چرخه فقر و محرومیت زنان همچنان ادامه پیدا می کند.

دو زن در شالیزار (عکس از آسوشیتدپرس)
مسئولیت زنان اغلب شامل نظارت بر محصولات نیز می شود. این زنان در یک شالیزار در رواندا مشغول کار هستند. (عکس از آسوشیتدپرس)

دلیل توجه به زنان در فقر

کار با دستمزد و بدون دستمزد زنان برای بقای خانوارهای فقیر اهیمت حیاتی دارد. با اینحال در سطح جهان، تنها مالک ۱۵ درصد از زمین ها هستند، و نسبت به مردان ساعات بیشتری کار و درآمد کمتری کسب می کنند. بررسی ها نشان داده اند که درآمد زنان صرف تحصیل و بهزیستی کودکان می شود، در حالیکه مردها بخش عمده ای از درآمد خود را صرف نیازهای شخصی شان می کنند. زنان به فرصت های برابر نیاز دارند. سرمایه گذاری در زنان به عنوان بازیگران اقتصادی و منابع سازنده و کنترل آنها بر این منابع، یک راهبرد مؤثر برای کاهش فقر برای همگان است.

راه های کاهش فقر زنان

وام های خرد- و خدمات مالی دیگر برای زنان فقیر که امکان دسترسی به نظام بانکی رسمی را ندارند- با گذاشتن پول در دست زنان در افزایش درآمد میلیون ها خانوار فقیر موفقیت آمیز بوده اند.

 

عکس از روشن ظفر (عکس اهدایی از بنیاد کشف)
روشن ظفر، بنیاد کشف را به منظور کمک به زنان پاکستانی در غلبه بر فقر از طریق ارائه وام های خرد بنیان گذاشت. (عکس اهدایی از بنیاد کشف)

روشن ظفر، یک کارآفرین اجتماعی پاکستانی، بنیاد کشف را به منظور کمک به زنان فقیر کشورش در بهبود زندگی شان بنیان نهاد. او می گوید: “من به ایجاد تحول در زندگی خانواده ها، و بیرون آوردن آنان از فقر علاقه زیادی دارم.” بنیاد کشف تا این تاریخ ۲۷۹ میلیون دلار به ۱٫۵ میلیون خانواده وام داده است.  میانگین برای هر وام گیرنده ۳٠۰ دلار است. ظفر می گوید: “سرمایه گذاری خرد تنها به معنی اعطای وام به اشخاص نیست، بلکه مفهوم آن تغییر ذهنیت جوامع در ارتقاء توانایی آنها برای کسب معیشت خود و زندگی با شأن و منزلت است.”

دولسه مارلن کونتریراس، اهل هندوراس اندکی پس از تاسیس سازمان صلح زنان روستایی (COMUCAP) برای آگاهی رسانی به زنان در مورد حقوق شان، به این مسئله پی برد که فقر یکی از عوامل ریشه ای خشونت خانگی و دیگر مشکلاتی است که زنان با آن مواجهند. این سازمان خیلی زود به یک تعاونی کشاورزی تبدیل گشت که با فروش قهوه و گیاه آلوئه ورا برای اعضایش ثبات اقتصادی و شرایط زندگی بهتری فراهم می آورد.

راهبرد هایی که منابع لازم – پول، آموزش و تعلیم، و زمین- را در دسترس زنان قرار می دهند، بهترین راه برای کمک به زنان در دستیابی به برابری جنسیتی و خارج شدن از چرخه فقر هستند.

طرح اقدام پکن شامل اطلاعات بیشتری درباره ۱۲ زمینه اساسی نگران کننده در مورد زنان است. اطلاعات بیشتری درباره پیشرفت هایی که بیست سال پس از اعلام این طرح در رابطه با زنان در فقر صورت گرفته اند کسب کنید.

درباره روز جهانی زنان اطلاعات بیشتری کسب کنید.