جودیث هیومن می گوید: “هنگامی که بزرگ می شدم، هرگز انتظار نداشتم که بتوانم به یک به سینما بروم و جایی داشته باشم که بتوانم در صندلی چرخدارم بنشینم، یا دستشویی قابل دسترسی وجود باشد.”
هیومن که اکنون مشاور ویژه برای حقوق بین المللی معلولان در وزارت امور خارجه ایالات متحده است به وضوح جوانی را به یاد می آورد که فعالیت های روزمره اش از محدودیت ها آکنده بودند. هیومن که در کودکی به سبب ابتلا به فلج اطفال توانایی راه رفتن را از دست داد، در شمار نخستین فعالانی بود که از تصویب یک قانون ملی که دسترسی افراد معلول را به ساختمان های عمومی، آموزش و اشتغال تضمین کند دفاع کردند.
برای درک چالش هایی که او با آن دست و پنجه نرم کرده است تصور کنید که نتوانید به راحتی از خیابان عبور کنید، سوار اتوبوس شوید یا حتی وارد کلاس یا فروشگاه شوید. تنها چند دهه پیشتر این برای معلولان در ایالات متحده یک واقعیت بود.
در سال ۱٩٩٠، تصویب قانون آمریکایی های دچار معلولیت ( ADA ) تغییر دادن آن واقعیت را برای میلیون ها آمریکایی آغاز کرد.
کسی از قلم نیافتاد
بخاطر قانون ADA شهروندان معلول در حالی پیگیری مسیرهای اشتغال، کار کردن در کنار همتایان سالم خود در ادارات و در کسب و کارها در سرتاسر کشور هستند.
پرزیدنت اوباما روز بیستم ژوئیه در مراسمی در کاخ سفید به مناسبت بزرگداشت بیست و پنجمین سالگرد ADA از این قانون که مشارکت کامل آمریکاییان دچار معلولیت را در روال روزمره جوامع و کشورشان تضمین می کند، تجلیل به عمل آورد.
اوباما گفت: “به یمن ADA مکان هایی که زندگی مشترک آمریکایی ما را شامل می شوند- مانند مدارس، محل کار، سالن های سینما، دادگاه ها، اتوبوس ها، استادیوم های بیس بال، و پارک های ملی – واقعا به همه تعلق دارند. میلیون ها نفر از آمریکاییان دچار معلولیت فرصت این را یافته اند تا استعدادهای خود را توسعه بخشند و خدمات ویژه خود را به جهان ارائه دهند. و بخاطر آنهاست که آمریکا تواناتر و پرشورتر است؛ و بخاطر ADA کشوری بهتر است. این دستاورد این قانون است.”
یکی از پرشورترین پشتیبانان دسترسی مقرر شده توسط ADA جان کری، وزیر امور خارجه، است که نه تنها به مزایای ADA برای معلولان حرفه ای اشاره می کند بلکه خواستاری شمول این مزایا به جوامعی است که این معلولان در آنها زندگی می کنند.
کری گفت: “ADA با قابل دسترس ساختن بیشتر ایالات برای همه شهروندان، “سطح انتظارات معلولان را در مورد آنچه امیدوارند در زندگی به دست آورند بالا برد. این قانون به جهان انگیزه می بخشد “تا به مسائل معلولیت از زاویه برابری و فرصت نگاه کند.”
او افزود که یک جامعه فراگیر، جامعه قوی تری است چون از توانایی ها و مشارکت همه افراد سود می جوید.
کری گفت: “همچنین نحوه رفتار ما با مردم از هر پیشینه ای، نمایانگر ارزش های ما است و نشان می دهد که ما که هستیم.” ADA “عزم راسخ ما را برای حصول اطمینان از این که ما هیچکس را در هیچ جا پشت سر نمی گذاریم” نشان می دهد.
تغییرات مثبت
از ٢۵ سال پیش تا کنون، از زمانیکه ADA به صورت قانون در آمد ضوابط مربوط به ساختمان ها در آمریکا تغییر کرد و مقرر داشت که ساختمان های جدید عمومی برای همه قابل دسترسی باشند، و ساختمان های قدیمی به مسیرهای عبور (رمپ) و دیگر تغییرات طراحی برای دسترسی معلولین مجهز شوند.
به موهبت ADA محیط های کار در آمریکا نیز از استخدام تا تامین تسهیلات برای کارمندان معلول تغییر کرده اند. و بسیاری از کسب و کارها و شرکت های تجاری می کوشند تا تعداد بیشتر از معلولان را به استخدام درآورند.
کنان ایدن معاون سازمان کاریابی MVLE, که در یافتن کار برای توانجویان تخصص دارد می گوید: “ADA مسیر بسیاری از برنامه هایی که ما در ایالات متحده داریم هموار کرده است.”
کریستین فلشنر ۳۳ ساله به نسلی تعلق دارد که از دسترسی های ارائه شده به واسطه ADA بهره برده است. او در سال ٢٠٠۸ بینایی اش را از دست داد و از آن زمان به یکی از مدافعان حقوق معلولان تبدیل شده است.
فلشنر بعد از ارسال درخواست پذیرش به چند دانشگاه حقوق دانشگاه هاروارد را برگزید چون این مدرسه فعالانه او را پذیرفت و تمامی نیازهای خاص او از فناوری ویژه تا زوئه، سگ راهنمایش را برایش فراهم ساخت. او در دوره تحصیل در هاروارد یک ویدئوی مستند با عنوان “بلندپروازی نابینا” را که دنیای نابینایان را مستند می کرد تهیه کرد.
قانونگذاری و اجرای قانون برای حصول اطمینان از مشارکت افراد معلول در زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اهمیت اساسی دارند. در این میان فناوری نیز نقشی فزاینده دارد.
فناوری قابل دسترس
ADA در خلال سال ها اصلاح شده، توسعه یافته و بر آن افزوده شده است و یکی از این اصلاحات در ٢٠۱٠ انجام گرفته که دستیابی به فناوری ارتباطی متکی بر اینترنت را برای افراد معلول الزام آور کرده است. پرزیدنت اوباما از این قانون تقدیر کرده است و اعلام داشته است که شهروندان آمریکایی دارای معلولیت علاوه بر اینکه باید در جامعه مشارکت کامل داشته باشند بلکه از فرصت کامل نیز برخوردار باشند.
فناوری هایی مانند نرم افزاری که قابلیت تبدیل متن به سخن را دارند به فلشنر کمک کردند تا بتواند دانشنامه حقوقش را دریافت کند و در شغل فعلی اش در وزارت امور خارجه نیز به او کمک می کنند. تلفن های همراه آیفون طوری ساخته شده که دارای قابلیت دسترسی باشد: صداگذاری روی متن و صفحه سخنگو امکاناتی هستند که به نابینایان کمک می کنند و همین کار توسط Siri “دستیار هوشمندی” که راهنمایی ها را به صورت رسا ارائه می دهد و به فرمان های شفاهی پاسخ می گوید انجام می گیرد. ایجاد نوسان به ناشنوایان کمک می کند و صفحه ای که از چند طریق قابل لمس است برای افرادی که دارای نیازهای خاص هستند طراحی شده است.
نرم افزارها حتی ابزار بیشتری در اختیار می گذارند.. نرم افزار Be My Eyes Network فناوری را با کار داوطلبانه درآمیخته است. این نرم افزار افراد نابینا را قادر می سازد تا از افراد داوطلب تقاضای کمک کنند، و به عنوان مثال تاریخ انقضای پاکت شیر را بخوانند. افراد نابینا به سادگی متن ها را توسط آیفون اسکن می کنند و یک داوطلب بینا آنها را برایشان می خواند. BlindSquare نیزیک نرم افزار مسیر یاب جهانی است که به نابینایان کمک می کند که برای قدم زدن در محیط های عمومی به شکل صوتی افراد را راهنمایی می کند.
فناوری پیشرفته باعث بهبود اندام های مصنوعی و دیگر ابزارها شده اند. بازوهای رباتی و صندلی های چرخدار که از پله بالا می روند زندگی را برای هزارها تن آسان کرده اند.
جودیث هیومن تاکید می کند که افراد معلول باید مانند افراد عادی دیده شوند. هیومن می گوید: “در همان حال که ما سوار اتوبوس و قطار می شویم، در رستوران ها غذا می خوریم، به مدرسه می رویم و در محیط های کار با دیگران فعالیت می کنیم مردم بیشتر و بیشتر با افراد معلول مواجه می شوند. این صرف وقت با یکدیگر کمک می کند تا تعامل افراد غیر معلول و معلو ل عادی شود. تغییرات شگرفی در این میان حاصل شده است اما اقدامات بیشتری باید صورت پذیرد.”
از این که ADA چگونه زندگی را برای افراد دارای معلولیت آسان کرده است ” تنویر: یک روز از زندگی یک دانشجوی بین المللی دچار معلولیت” را تماشا کنید.
