(Library of Congress)
این تصویر که بین سال‌های ۱۷۳۰ و ۱۷۶۰ ایجاد شده است، کشتی‌هایی را نشان می‌دهد که به بوستون نزدیک می‌شوند. در آن زمان هر مسافری که مبتلا به آبله بود، باید در جزیره‌ای در بندر بوستون قرنطینه می شد. (Library of Congress)

در اوایل قرن هجدهم، مستعمره نشینان آمریکایی با تهدید دائمی بیماری های عفونی کشنده مانند مخملک، دیفتری، آنفلوانزا و تب زرد مواجه بودند.

ترسناک ترین بیماری آبله بود. این عامل بیماری زا به طور خطرناکی مسری بود و باعث تب، خستگی و جوش های پوستی روی تمام بدن می شد که زخم های بد شکلی بر جای می گذاشت. احتمال مرگ پس از ابتلا به آبله حدود ۳۰ درصد بود.

در ۲۲ آوریل ۱۷۲۱، یک ناو نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا به نام اسب دریایی آبله کشنده را از باربادوس به بوستون منتقل کرد. با وجود اقدامات احتیاطی توسط ملوانان، ویروس در سرتاسر بوستون گسترش یافت و تقریباً ۱۵٪ از جمعیت شهر را کشت. اگر آفریقایی‌هایی که به بردگی گرفته شده بودند دانش خود را در مورد فرآیند اساسی که باعث مصونیت در برابر آبله می ‌شد را به اشتراک نمی گذاشتند، تعداد بیشتری از ساکنان بوستون جان خود را از دست می دادند.

الیز میچل، محقق تاریخ مقطع فوق دکترا در دانشگاه پرینستون گفت: “شیوع آبله در ۱۷۲۱ نمونه ای از آغاز نفوذ آفریقا بر پزشکی غربی است.”

کاتن ماتر، یک وزیر سرشناس اهل بوستون این تکنیک را از مرد جوانی به نام آنسیموس که به بردگی گرفته بود آموخت. ماتر تقریباً ۳۰۰ ساکن بوستون را مصونیت دار کرد، و این تلاش برای اولین بار در تاریخ آمریکا به ثبت رسید. ماتر آنسیموس را که احتمالاً از بخشی از غنای امروزی به بردگی گرفته شده بود را به عنوان یک “مرد باهوش” توصیف کرد.

استیون جی. نیون از مرکز تحقیقات آفریقایی و آمریکایی آفریقایی تبار هاچینز دانشگاه هاروارد گفت: “داستان آنسیموس مهم است زیرا داستان برده ای است که به تاریخ شکل می دهد. او تأثیر زیادی در نجات جان افراد داشت.”

 (© MPI/Getty Images)
نشریه‌ای توسط دکتر زبدیل بویلستون با عنوان “روایت تاریخی مصونیت علیه آبله‌ در نیوانگلند” نحوه و نتایج تلقیح علیه این بیماری را شرح می‌دهد. (© MPI/Getty Images)

مصونیت دادن شامل برداشتن چرک از تاول های آبله یک فرد مبتلا و وارد کردن آن از طریق بریدگی یا سوزن به پوست یک فرد سالم است. این کار خطرناک بود، زیرا می‌توانست باعث بیماری شدید و مرگ فرد سالم شود، اما اغلب باعث یک مورد خفیف بیماری آبله می ‌شد و از عفونت در آینده مصونیت می ‌داد. این عمل قرن‌ها در بخش‌هایی از آسیا و آفریقا مورد استفاده قرار می‌ گرفت و بسیاری از بردگان، از جمله آنسیموس، قبل از انتقال به آمریکا مصونیت داده شده بودند.

ماتر در مکالمه ای از آنسیموس پرسید که آیا تا به حال به آبله مبتلا شده است یا خیر. آنسیموس پاسخ داد: هم بله و هم نه. او به [ماتر] گفت که “او تحت عمل جراحی قرار گرفته بود که چیزی از آبله را به او منتقل کرده و برای همیشه او را از او در برابر این بیماری محافظت خواهد کرد.” او افزود که این عمل میان کورومانتی‌ها در غرب آفریقا رایج بود، و به عنوان مدرک، زخمی را که روی بازویش داشت نشان داد.

ماتر که مجذوب شده بود، با سایر بردگان مصاحبه کرد و همه داستان مشابهی را تعریف کردند.

این عمل جنجال برانگیز بود. وقتی ناو نیروی دریایی سلطنتی  اسب دریایی در سال ۱۷۲۱ همه گیری آبله را به بوستون آورد و ماتر از مردم بوستون خواست تا مصونیت دار شوند، فقط دکتر زبدیل بویلستون مایل به استفاده از این روش بود. (او ابتدا آن را روی پسر شش ساله خود و دو مرد برده آزمایش کرد.)

علیرغم جو و طعنه های مردم، ماتر و بویلستون ۲۸۷ ساکن بوستون را برای مصونیت دادن جذب کردند. ماتر نتیجه را به انجمن سلطنتی لندن، یکی از قدیمی ترین انجمن های علمی اروپا گزارش داد.

نیون می‌گوید: “آنهایی که بی مصونیت بودند هفت برابر بیشتر از کسانی که مصونیت پیدا کرده بودند، جان خود را از دست ‌دادند، و ماتر و بویلستون داده‌هایی را برای اثبات آن در دست داشتند.” از آنجایی که ماتر برای تأیید روش ارائه داده شده توسط بردگان داده های علمی در اختیار داشت، مصونیت پیدا کردن به طور فزاینده در مستعمرات آمریکا پذیرفته شد. پنجاه سال بعد، جورج واشنگتن از سربازانش خواست که مصونیت پیدا کنند و بسیاری از مورخان این سیاست را یکی از دلایل پیروزی مستعمره نشینان در جنگ انقلاب آمریکا می دانند.

 (© Bettmann/Getty Images)
تصویری که اولین واکسن آبله پزشک انگلیسی ادوارد جنر را نشان می دهد که در سال ۱۷۹۶ تزریق شد. (© Bettmann/Getty Images)

تلاش بوستون زمینه را برای واکسن ایمن‌تر آبله فراهم کرد که توسط ادوارد جنر در سال ۱۷۹۶ ساخته شد. تقریباً دو قرن بعد، در ۱۹۸۰، آبله به پاس یک تلاش جهانی برای واکسیناسیون ریشه ‌کن شد.

آنسیموس آزادی خود را از ماتر خرید، اما مورخان هیچ گزارشی از زندگی او پس از آن ندارند. با این وجود، تأثیر استثنایی او در تاریخ آمریکا به عنوان نجات دهنده جان های بی شمار زنده باقی می ماند.

این مقاله توسط بارا وایدا، یک نویسنده مستقل نوشته شده است.