پیتر نایاکی نکاتی را در ارتباط با فرسایش زمین آموخته است. خاک مزرعه درختکاری و تره بار او در تانزانیا از چندی پیش مواد مغذی خود را از دست می داد و حاصلخیزی کمتری داشت و محصولی که برداشت می کرد ناچیز بود- تا این که او رویکرد دیگری را برگزید، و آن استفاده از کود ارگانیک و افشاندن علف در مزرعه برای جلوگیری از رواناب سطحی در فصل بارندگی بود. بازدهی مزرعه او اکنون با انواع محصولات سالم، ازجمله لوبیا بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است.
نایاکی آموخته های خود را است با کشاورزان دیگر در ناحیه لوشوتو به اشتراک می گذارد. بعضی از همسایگانش شیوه های کشاورزی را که بازدهی آنها روی زمین او به اثبات رسیده است آزمایش می کنند. نایاکی ازجمله میلیون ها کشاورزی است که در سراسر جهان با پیش گرفتن عملکردهای پایدار، کشاورزی کار آمدتری را دنبال و در عین حال آن را با محیط زیست سازگارتر می کنند. کشاورزی پایدار، روش هایی را که از نظر اقتصادی قابل دوام و از نظر محیط زیست سالم هستند، و بهداشت عمومی را حفظ می کنند، ترویج می کند.
مسیری به سوی پایداری
کشاورزان و صنایع غذایی تجاری در تغذیه جهان به موفقیت های چشمگیری دست یافته اند. بیست و پنج سال پیش، ٢۳ درصد جمعیت جهان دچار سوء تغذیه بودند. امروز بنا به اعلام سازمان ملل متحد، این رقم به ۱۳ در صد کاهش یافته است.
ولی این دستاورد هزینه سنگینی به همراه داشته است: جنگل زدایی و از میان رفتن زیستگاه ها؛ تحلیل رفتن منابع نادر آب، آلودگی زمین و دریا در اثر رواناب ها، فرسایش زمین و دیگر مسائل مربوط به خاک. انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های کشاورزی، جنگلداری و شیلات طی ۵۰ سال گذشته تقریبا به میزان دو برابر افزایش یافته است.
چالش پیش رو: چگونه می توان برای کل جمعیت جهان که انتظار می رود تا ٢۰۵۰ به ٩ میلیارد نفر برسد غذا فراهم کرد، و در عین حال از محیط زیست و آب و هوا محافظت کرد؟ به عبارت دیگر، چگونه می توان با استفاده از زمین و منابع کمتر، ٧۰ درصد بیشتر غذا تولید کرد.
بنا به گفته گروهی از کارشناسان بین المللی، اگر روش های کشاورزی پایدار به گونه ای مستمر در سطح جهانی به کار بسته شوند، می توان با این چالش مقابله کرد. جیم هورن به تارنمای فِرِش گرینز گفت: “پایداری یک ضرورت است، تجمل نیست.” هورن مدیریت مرکز کِر برای کشاورزی پایدار را در پوتو، اوکلاهما به عهده دارد و یکی از دو مؤلف انقلاب سبز بعدی: گام های اساسی به سوی یک کشاورزی سالم و پایدار است.
برداشت محصول بیشتر با امکانات کمتر
پاملا متسون از دانشگاه استانفورد به تارنمای learner.org گفت: “من جنبش قابل توجهی را به سوی انتقال به پایداری مشاهده می کنم. کلید کار در این است که ما باید سرعت عمل خود را به مراتب بیشتر کنیم.” بعضی از دولت ها، دانشمندان و سازمان های غیرانتفاعی به کشاورزان برای تحقق بخشیدن به این گذار یاری می دهند.
با تناوب کشت محصول و آبیاری قطره ای، آب کمتر و کود شیمییایی ناچیزی به کار می رود یا اصلا مورد استفاده قرار نمی گیرد. کشاورزی بدون شخم- روشی برای پرورش محصول یا ایجاد مرتع بدون به هم زدن خاک می تواند محصول ذرت را تا ٢۰ درصد افزایش دهد و هنگامی که با شیوه های آبیاری پایدار همراه باشد، می تواند افزایش محصول را نزدیک به ٧۰ درصد برساند.
برخی از شیوه های جدید کشاورزی که کشاورزان آمریکایی به کار می برند در غرفه ایالات متحده در نمایشگاه ٢۰۱۵میلان به نمایش گذاشته شده اند.
کشاورز در کانون جنبش
کشاورزی پایدار می تواند برای کشاورزان سودمند باشد. برداشت محصول بیشتر و صرف هزینه کمتر برای تهیه کود و مواد ضد آفات به معنی درآمد بیشتر و قرار گرفتن در معرض مواد زیانبار شیمیایی کمتری است.
اما کشاورزان گاهی از تغییر، فقدان پول، یا نبود اطلاعات کافی، یا غریبه هایی که مورد اعتماد نیستند و به آنها می گویند چه کار کنند هراس دارند. تعاونی های کشاورزی و آموزشگاه های میدانی کشاورزی- شبکه هایی که ایده ها و دانش را به اشتراک می گذارند- می توانند به ترویج شیوه های پایدار کمک کنند. مقامات دولتی می توانند تغییر رویکرد و روش ها را برای کشاورزان آسان تر سازند.
وقتی که یک مقام ویتنامی سیستم افزایش تولید برنج (SRI) را ترویج کرد، نتیجه آن به دست آوردن محصول بیشتر برنج با استفاده از کود و آب کمتر بود.
برنامه های بین المللی مانند برنامه ایالات متحده برای تغذیه آیندگان به منظور ابداع فناوری ها و روش های هوشمند و هدفمند در ارتباط با آب و هوا مشغول به کار هستند. حتی شرکت های محصولات غذایی و کشت و صنعت می توانند در این زمینه سهم خود را ادا کنند. شرکت هایی مانند شرکت سوپ کمپبل و جنرال میلز در زنجیره های عرضه خود عملکردهای پایدار را به کار می بندند. در هند، کوکاکولا و یک شرکت غیر دولتی محلی آبیاری قطره ای و دیگر شیوه های پایدار را از طریق آموزش دادن به کشاورزان مانگو در استان اندرا پرادش و مجهز ساختن آنها به ابزار مورد نیازشان ترویج و تقویت می کنند.
بذرهای تغییر
پژوهش کلید دستاورهای بیشتر در آینده است. طرح کاتالیست، نوآوری هایی خود کشاورزان را که رواناب های حاوی مواد ضد آفات و کود شیمیایی را در تالاب بزرگ صخره های مرجانی استرالیا کاهش می دهند، ترویج می کند. در کشورهای جنوب صحرای بزرگ آفریقا، جایی که کشاورزان به سختی توانایی تهیه کود دارند، بسیاری از آنها در حال حاضر مقدار مواد مغذی مورد نیاز را که برای هر چاله ای که بذر در آن ریخته می شود به دقت اندازه گیری می کنند. ابزار فنی آنها یک بطری ساده است.
پژوهشگران انتظار دارند که طی ده سال آینده انواعی از گیاهان را پرورش دهند که نیاز کمتری به کود دارند و محصول بیشتری به بار می آورند.
نورمان آپهوف از دانشگاه کورنل می گوید که بزرگترین امید بر درک بهتر از نقشی که میلیاردها موجودات ذره بینی در حاصلخیز ساختن خاک ایفا می کنند متکی است. او می افزاید: “ما به چیزی مشابه انقلاب کوپرنیکی برای استفاده بالقوه از این موجودات ذره بینی نیاز داریم.”
