پس از انتقاد از واکنش دولت ونزوئلا به کووید-۱۹ در ماه آوریل، ایوان ویرگِز، وکیل حقوق بشر توسط عاملان رژیم نامشروع نیکلاس مادورو دستگیر و شکنجه شد.
خبرنگار چینی ژانگ ژان در فوریه ۲۰۲۰ برای گزارش در مورد شیوع ویروس کرونا به ووهان، چین سفر کرد و بعداً به چهار سال زندان محکوم شد. جرم این روزنامه نگار “ایجاد مشکل” بود.
ژان در جلسه دادرسی خود در دسامبر گفت: “من فقط حقیقت را ثبت می کنم. چرا نمی توانم حقیقت را نشان دهم؟”
دیده بان حقوق بشر (HRW) در گزارشی که در ۱۱ فوریه منتشر کرد، می گوید رژیم های ونزوئلا و جمهوری خلق چین در میان بیش از ۳۰ دولتی هستند که از همه گیری کووید-۱۹ برای توجیه تهدید یا مجازات منتقدان سوء استفاده کرده اند.
در این گزارش با عنوان “کووید-۱۹ بهانه ای برای موجی از موارد نقض آزادی بیان” آمده است كه دولت های اقتدارگرا منتقدان را تحت پیگرد قانونی قرار داده اند، رسانه ها را تعطیل کرده اند، و قوانین مبهمی را برای جرم انگاری بیان به اجرا گذاشته اند – و همه اینها به بهانه محافظت از مردم در برابر کووید-۱۹ صورت گرفته اند.
ایالات متحده از آزادی بیان به عنوان بخشی اساسی از دموکراسی حفاظت می کند. حق آزادی بیان آمریکایی ها بدون سرکوب یا محدودیت تحمیل شده توسط دولت در متمم اول قانون اساسی ایالات متحده، همراه با آزادی دین، مطبوعات و اجتماعات مسالمت آمیز و حق دادخواهی از دولت برای جبران خسارت ذکر شده است. این پنج آزادی شهروندان را قادر می سازند تا به طور کامل در جامعه مشارکت داشته باشند، دولت خود را انتخاب کنند، مقامات منتخب را پاسخگو بدانند، به طور مسالمت آمیز اعتراض کنند و حتی جنبش های مدنی به پا کنند.
بنا به گزارش دیده بان حقوق بشر، دولت های کشورها از جمله چین، کوبا، مصر، روسیه و ونزوئلا از همه گیری کووید-۱۹ برای توجیه اعمال محدودیت بر آزادی بیان که تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار می دهد، سوء استفاده کرده اند.
حداقل ۵۲ کشور قوانین یا مقرراتی را تصویب کرده اند که گزارش های ناخواسته پیرامون کووید-۱۹ را جرم تلقی می کنند. در این گزارش آمده است که مقامات ۱۸ کشور روزنامه نگاران یا وبلاگ نویسانی را که درباره کووید-۱۹ گزارش منتشر کردند، مورد حمله قرار داده اند. هشت کشور کادر پزشکی را به دلیل بحث و گفتگو در مورد واکنش رسمی دولت به بحران اخراج کرده اند.
در این گزارش آمده است كه ابراهیم بدیوی، یک پزشک مصری پس اینکه هشدار داد که پزشكانی كه از واکنش دولت به همه گیری کووید-۱۹ انتقاد می كنند با خطر مواجه هستند، توسط مقامات کشور در ماه می دستگیر شد. او به جرم تروریسم متهم گشت و تا ژانویه در بازداشت به سر برد.
گری سیمپسون ، مدیر بحران و درگیریسازمان دیده بان حقوق بشر در این گزارش گفت: “دولت ها باید برای مقابله با کووید-۱۹ مردم را به استفاده از ماسک تشویق کنند، نه اینکه صدای آنها را خاموش کنند. ضرب و شتم، بازداشت ، پیگرد قانونی و سانسور منتقدان مسالمت آمیز بسیاری از حقوق بنیادین، از جمله آزادی بیان را نقض می کنند، در عوض هیچ کاری برای متوقف کردن همه گیری انجام نمی دهند.”
