
بنا به گزارش جدید آزمایشگاه تحقیقات بشردوستانه ییل، دولت روسیه در مناطق فیلتراسیون در شرق اوکراین احتمالاً دست به شکنجه و تحمیل کار اجباری زده است. تصاویر ماهواره ای همچنین وجود احتمالی گورهایی را در یکی از مراکز نشان می دهند.
تهیه کنندگان این گزارش از دادههای منبع باز با ارجاع متقابل با تصاویر ماهواره ای با وضوح بالا که اخیراً گرفته شده اند، استفاده کردند. در این گزارش فقط به سایت هایی که موقعیت جغرافیایی و فعالیت هایشان توسط پنج منبع مستقل تأیید شده بودند، اشاره می شود.
وزارت امور خارجه در بیانیه ای در ۲۵ اوت گفت: “پرزیدنت پوتین و دولت او نمی توانند بدون مجازات به این سوءرفتارها ادامه دهند. پاسخگویی امری ضروری است و ایالات متحده و شرکای مان سکوت نخواهند کرد.”
مراکز فیلتراسیون چیستند؟
بر اساس این گزارش، اردوگاه های فیلتراسیون عبارتند از:
- سایت های ثبت نام: شهروندان اوکراینی برای دریافت “گواهی فیلتراسیون” که آزادی حرکت در داخل کشورشان را تضمین می کند، اجباراً باید به پرسش های خاصی پاسخ دهند و اطلاعات شخصی و داده های بیومتریک خود را در اختیار نیروهای روسی قرار دهند. شهروندان اوکراینی که از یک سایت ثبت نام عبور نکنند، به اماکن زیر منتقل می شوند:
- محل نگهداری برای کسانی که در انتظار ثبت نام هستند؛
- مراکز بازجویی، که در آن بسیاری از افراد مورد شکنجه قرار می گیرند؛
- مراکز بازداشت، که در آن غیرنظامیان در حبس کوتاه مدت یا طولانی مدت به سر می برند.
غیرنظامیانی که سعی می کنند مناطق تحت کنترل روسیه در اوکراین را ترک کنند و به مناطق تحت کنترل اوکراین بروند، مجبور می شوند از مراکز فیلتراسیون که به طور استراتژیک در امتداد جاده های اصلی، رودخانه ها، و دیگر راه های کلیدی در مناطق تحت کنترل روسیه برقرار شده اند، عبور کنند. در این گزارش آمده است: “همه افرادی که از سه استان [مناطق اداری] فرار می کنند و نمی خواهند به روسیه بروند، باید از این ایستگاه بازرسی [واسیلیفکا] عبور کنند.”

غیرنظامیان نیز جمع آوری شده و به زور به مراکز فیلتراسیون فرستاده می شوند.
لیودمیلا دنیسووا، یک بازرس سابق اوکراینی گفت که تا ۱۴ ژوئن، حداقل ۱٬۷ میلیون غیرنظامی اوکراینی، از جمله ۲۷۶ هزار کودک از طریق مراکز فیلتراسیون به روسیه فرستاده شدهاند. به گزارش مقامات روسی، این تعداد دو برابر است – نزدیک به ۳٬۴ میلیون نفر، از جمله بیش از نیم میلیون کودک.
دولت روسیه در گذشته نیز از مراکز فیلتراسیون استفاده کرده است. روسیه مراکز فیلتراسیون مشابهی را در طول جنگ اول (۱۹۹۶-۱۹۹۴) و جنگ دوم (۲۰۰۹-۱۹۹۹) در چچن مستقر کرد. زندانیان در این مراکز مورد شکنجه، ضرب و شتم و تجاوز جنسی قرار گرفتند.
در سال ۲۰۰۰، سازمان دیده بان حقوق بشر درباره مراکز فیلتراسیون در چچن گزارش داد: “بسیاری از افراد ماه ها ’ناپدید‘ می شوند، زیرا مقامات روسی آنها را بدون اجازه تماس در بازداشتگاه ها نگه می دارند. برخی از آنها پس از پرداخت رشوه توسط بستگانشان آزاد می شوند. برخی دیگر هرگز باز نمی گردند.”
بیست و یک مرکز فیلتراسیون شناسایی شده

گزارش ییل جزئیات مربوط به ۲۱ سایت فیلتراسیون تأیید شده در منطقه دونتسک و اطراف آن، برخی برای پردازش، برخی برای نگهداری یا بازجویی، و برخی برای بازداشت را تشریح می کند. دولت روسیه بلافاصله پس از تهاجم گسترده به اوکراین در شش ماه پیش، مدارس، بازارها، ساختمان های اداری و زندان های اوکراین را برای ایجاد مراکز فیلتراسیون تصرف کرد.
به نقل از شاهدان این گزارش، مراکز ثبت نام پرازدحام و غیربهداشتی هستند. غیرنظامیان اوکراینی می گویند که مجبور شده اند چندین روز بدون دسترسی به غذا، آب یا دستشویی منتظر بمانند. چند نفر در حال انتظار جان باخته اند.
شرایط در زندان ها بدتر است. بر اساس این گزارش، “غیرنظامیان در بازداشتگاه ها اغلب در کنار اسیران جنگی حبس به سر می برند و شواهد قوی از شرایط و رفتار غیرانسانی و همچنین … شکنجه وجود دارد.”
زندان هایی که برای ۱۰۰ نفر در نظر گرفته شده اند، ۸۰۰ اوکراینی را در خود جای داده اند. فقط فضای کافی برای زانو زدن وجود دارد و مردم برای چندین روز نمی توانند از دستشویی استفاده کنند.
رفتار غیر انسانی با اوکراینی ها
Russia’s filtration operations in Ukraine are devastating the lives of hundreds of thousands of civilians. A new Conflict Observatory report shines a light on these and other atrocities. We will continue to work to hold Russian officials accountable. https://t.co/DFnp94mXMQ
— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) August 25, 2022
غیرنظامیان، عمدتاً مردان مورد بازرسی بدنی اجباری قرار می گیرند. طبق گزارش شاهدان عینی که در این گزارش ذکر شده اند، اگر خالکوبی، لباس یا حتی پست ها در شبکه های اجتماعی روی تلفن های شخصی بازداشت شدگان نشان دهنده وفاداری به اوکراین باشد، آنها مورد ضرب و شتم قرار می گیرند.
آنهایی که از بازداشتگاه فرار می کنند، از موارد زیر می گویند:
- سوء رفتار جسمی، از جمله استفاده از شوک های الکتریکی.
- گرسنگی، دریافت فقط ۵۰ گرم نان در روز.
- اجبار به حفر گورهای جمعی.
بنا به این گزارش، رفتار با سربازان اسیر اوکراینی بدتر هم هست. مردی که در ماه آوریل از زندان فرار کرد، نحوه برخورد با “سربازان تازه اسیر شده در اردوگاه ها” را شرح داد. او گفت: “[سربازان روسی] شروع به کتک زدن آنها کردند. هنگامیکه این زندانیان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، نگهبانان رادیو را با صدای بلند در کل زندان پخش کردند.”
وزارت امور خارجه گفت: “مردم اوکراین مستحق عدالت هستند و ایالات متحده تا هر زمانی باید، در کنار آنها متحد خواهد ایستاد.”