သြဂုတ် ၉၊ ၂၀၂၁
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် မြန်မာပြည်သူလူထု၏ ဒီမိုကရေစီနှင့်အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးအတွက် ရှာဖွေမှုကို ကာလရှည်ကြာကတည်းက ထောက်ခံအားပေးလာနေခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သော သုံးဆယ့်သုံးနှစ်၊ ၁၉၈၈ ခု၊ သြဂုတ်လ ၈ ရက်က သန်းများစွာသောမြန်မာပြည်သူများသည် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာပြီဖြစ်သောစစ်အုပ်ချုပ်မှုအဆုံးသတ်ရေးအတွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ရှစ်လေးလုံးလှုပ်ရှားမှုနေ့တွင် စစ်တပ်ကအကြမ်းဖက်နှိမ်နှင်းခဲ့လင့်ကစား ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်တွင်လည်း ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် ဆန္ဒပြမှုများဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည်။
ကာလရှည်ကြာကတည်းက ဒီမိုကရေစီလိုလားနေခဲ့ကြသောမြန်မာပြည်သူလူထုကို ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့် သြဂုတ်လ ၈ ရက်တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအန်တိုနီဘလင်ကင်က “ဒီကနေ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ရှစ်လေးလုံးလှုပ်ရှားမှုကြီးနဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားနေကြရတဲ့ပြည်သူလူထုကို အမှတ်ရဂုဏ်ပြုပါတယ်” “မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ အခြေခံအကျဆုံးလွတ်လပ်ခွင့်တွေကို လေးစားတန်ဖိုးထားဖို့တောင်းဆိုနေကြသူတွေကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ဆက်လက်ထောက်ခံအားပေးနေပါတယ်” ဟုပြောကြားသည်။
မြန်မာပြည်သူလူထု ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖိနှိပ်ခံနေရချိန်တွင် အားပေးကူညီရန်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ကြိုးပမ်းအားထုတ်သည်။ ခေါင်းဆောင်မှုဆိုင်ရာအရည်အသွေးသင်တန်းများကို ရန်ကုန်အမေရိကန်စင်တာနှင့် မန္တလေးဂျက်ဖာဆန်စင်တာတို့တွင် အမေရိကန်ကကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါစင်တာများတွင် —
- အင်္ဂလိပ်စာသင်တန်းများ
- အင်တာနက်အပါအဝင် စာကြည့်တိုက်ဝန်ဆောင်မှုများ
- သတင်းအချက်ရရှိစေရေးနှင့် လွတ်လပ်သောဟောပြောဆွေးနွေးပွဲများကို ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နှီးနှောလှယ်ရေးအစီအစဉ်များကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။
ဖဲလိုရှစ်အစီအစဉ်များနှင့် နှီးနှောဖလှယ်ရေးပညာတော်သင်အစီအစဉ်များအတွက် ပညာတော်သင်ပေါင်း ၄၀၀ ကျော် ပညာသင်ဆုများပေးအပ်ကာ မြန်မာပြည်သူလူထုဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် စင်တာများက ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။
ရှစ်လေးလုံးလှုပ်ရှားမှုကို နှိမ်နှင်းပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်က မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် အထိနာစေမည့် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများချမှတ်ခဲ့သည်။ အရေးယူမှုထဲတွင် ကုန်သွယ်ရေးအထူးခံစားခွင့် ရပ်ဆိုင်းခြင်းလည်းပါဝင်ခဲ့သည်။
သြဂုတ်လ ၄ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကိုယ်စားလှယ် ဇင်မာအောင်နှင့်တွေ့ဆုံရာတွင်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီတစ်ရပ် ပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် အမေရိကန်ထောက်ခံအားပေးနေကြောင်းဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဝင်ဒီရှားမန်းကအထူးအလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။
ယင်းတို့နှစ်ဦးတွေ့ဆုံရာတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုမြှင့်တက်လာနေသည်ကို တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် မြန်မာပြည်သူလူထုအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီပေးအပ်ရေးအတွက်လည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
ကလေးငယ်များအပါအဝင် လူပေါင်း ၉၀၀ ကျော်သေဆုံးစေသည် အထိ ဆန္ဒပြမှုများအားမြန်မာစစ်တပ်ကအကြမ်းဖက်နှိမ်နှင်းမှုကိုတုံ့ပြန်သောအားဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများထပ်မံချမှတ်ခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်က လူပေါင်း ၅၀၀၀ ကျော်ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့ရာ နိုင်ငံတကာကကန့်ကွက်ရှုတ်ချ သည်အထိဖြစ်ခဲ့ရသည်။
အာဏာသိမ်းမှုနှင့်ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြမှုများကိုတိုက်ခိုက်မှုအတွက်တာဝန်ရှိသော မြန်မာစစ်တပ်အရာရှိများအပေါ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကလည်း ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများချမှတ်ခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်ကို ပံ့ပိုးပေးသည် မြန်မာကုမ္ပဏီများကိုလည်း ဒဏ်ချတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူခဲ့ကြသည်။
“မြန်မာနိုင်ငံသားများက အမှန်တကယ်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသော လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ဤအာဏာသိမ်းယူမှုကို ငြိမ်းချမ်းစွာကန့်ကွက်ဆန္ဒပြနေကြသူအားလုံးနှင့်အတူ မိမိတို့ရပ်တည်ပါသည်” “တပ်မတော်အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏အာဏာကိုစွန့်လွှတ်ပြီး ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသောအစိုးရ ပြန်လည်အသက်ဝင်စေရမည်”ဟုဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်တွင် စစ်တပ်အရာရှိများအပေါ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများချမှတ်ကြောင်းကြေညာရာတွင် ဘလင်ကင်ကပြောကြားခဲ့သည်။
