Toen Mukaddas Mijit in 2003 voor het eerst aankwam in Parijs vanuit Xinjiang, China, om muziek te studeren, wisten maar weinig mensen die zij ontmoette van haar Oeigoerse cultuur of traditie. Daar wilde ze verandering in brengen.
Sindsdien heeft Mijit haar talenten als academicus, filmmaker, kunstenaar en podcaster gebruikt om de Oeigoerse cultuur in Europa te ondersteunen en om Oeigoerse verhalen en tradities te delen met mensen over de hele wereld.
Oeigoeren zijn een Centraal-Aziatische etnische groep met een aparte cultuur en taal die voornamelijk in Xinjiang, een autonome regio in de noordwestelijke hoek van China (PRC) woont.
Mijit, een danser en muzikant van opleiding, werkte om Oeigoerse muzikanten naar internationale muziekfestivals in Frankrijk te brengen. Daarna promoveerde ze in etnomusicologie aan de Universiteit van Parijs Nanterre, waar ze de enscenering van traditionele dans en muziek bestudeerde.
Haar onderzoek bracht haar meerdere keren terug naar Centraal-Azië, maar uiteindelijk vestigde ze zich in Frankrijk, waar ze nu met haar man woont.
Vorig jaar lanceerde Mijit, in samenwerking met de Amerikaanse ambassade in Parijs, ook een Engelstalige podcast genaamd WEghur Stories. De podcast wordt mede-georganiseerd door John Bair, een Amerikaanse schrijver en verhalenverteller. Mijit hoopt dat door de podcast relaties met de Oeigoeren worden bevorderd en dat mensen via kunst contact met hen maken.
De Oeigoerse taal, cultuur en religie lijken meer op die van de Oezbeken, Kazachen en andere Centraal-Aziatische etnische groepen dan op die van de Chinese meerderheid Han.
Mijit wil dat mensen kennis hebben van de Oeigoerse geschiedenis, kunst en bijdragen aan de wereld, niet alleen de misstanden van de Chinese regering tegen Oeigoeren. De verhalen die Mijit op de podcast deelt, hebben betrekking op alle lagen van de bevolking, van hedendaagse muziek over belangenbehartiging en film tot de geschiedenis van de Oeigoerse taal.
Met deze verhalen, zegt Mijit, wil ze laten zien dat Oeigoerse kunst nog steeds in ontwikkeling is. “Cultuur is een bewegend iets. Het evolueert de hele tijd. Het verandert in een miljoen verschillende vormen”, zegt ze.
De podcast WEghur Stories brengt een dynamisch beeld van de Oeigoerse cultuur naar een breder publiek. Maar wat er in het Oeigoerse thuisland gebeurt, is nooit ver van de oppervlakte.
Sinds 2017 heeft de PRC meer dan 1 miljoen Oeigoeren en andere etnische minderheden opgesloten in interneringskampen. Overlevenden melden dat gevangenen in de kampen worden gemarteld, gedwongen gesteriliseerd en gedwongen worden afstand te doen van hun religie en cultuur.
“Een miljoen mensen in kampen stoppen, het is zo ongelooflijk … mensen kunnen zichzelf er niet in zien, ze kunnen geen verband vinden met deze aantallen en het lijden”, legt Mijit uit. Met de podcast hoopt ze te laten zien dat deze mensen ook ‘geweldige verhalen’ hebben.
De media-aandacht voor Oeigoeren richt zich op “heropvoedingskampen of concentratiekampen, genocide… of misdaden tegen de menselijkheid”, zegt Mijit. Hoewel ze het belang van dat gesprek erkent, voegt ze eraan toe: “Ik wilde een ruimte creëren waar we kunnen praten over de ervaring van echte mensen buiten [ons] thuisland.”
“Het is echt heel verontrustend om je een slachtoffer te voelen”, zegt ze. Ze wil dat haar podcasts mensen verbinden met Oeigoeren “alsof dat hun vrienden of hun familie zijn.”
Veel Oeigoerse kunstenaars voelen zich ongemakkelijk om in het openbaar over hun kunst te spreken, aangezien hun vrienden en familie nog steeds onder controle van de PRC leven en sommigen maken zich zorgen over het bereik van de PRC in het buitenland. Mijit, wiens familie in Australië woont, is voorzichtig om haar gasten te beschermen. Van degenen die wel op de podcast verschijnen, gebruiken sommigen pseudoniemen, een gangbare praktijk in de Oeigoerse diaspora.
Toch hoopt Mijit dat haar werk helpt om het gesprek rond Oeigoeren uit te breiden en laat zien dat ze zeggenschap hebben over hun leven.
Ik wil dat mensen zich realiseren dat Oeigoeren niet “alleen maar de slachtoffers van de wereld zijn, maar ook de scheppers van de wereld kunnen zijn”, zegt ze.
Ga voor meer informatie over de Oeigoerse diaspora en om naar de podcast te luisteren naar WEghur Stories.
