Er is iets gebeurd met de Oeigoerse kunst in de afgelopen jaren. De complexe verzameling tradities en voorstellingen die zich door de generaties heen heeft ontwikkeld, is donkerder geworden.
“Soms kan ik mijn verdriet niet bedwingen en schrijf ik iets heel deprimerend,” vertelde Muyesser Abdul’ehed Hendan, in maart van 2021 aan de podcast WEghur Stories. Ze is een dichter uit Ghulja in de Xinjiang Oeigoerse Autonome Regio die nu in Turkije woont.
Hendan en andere Oeigoerse kunstenaars reageren op het beleid van de Volksrepubliek China (VRC) dat de Oeigoerse cultuur bedreigd en Oeigoeren die in het buitenland wonen doen vrezen voor terugkeer naar hun vaderland.
De VRC begaat misdaden tegen de menselijkheid en een volkerenmoord in Xinjiang, waar het sinds 2017 meer dan 1 miljoen Oeigoeren, etnische Kazakken en anderen vasthoudt en dwangarbeid en sterilisatie uitoefent.
De Volksrepubliek China heeft Xinjiang omgevormd tot een bewakingsstaat en valt de Oeigoerse cultuur aan door moskeeën met de grond gelijk te maken, vooraanstaande dichters en kunstenaars te arresteren en de Oeigoerse taal te verbieden.
It’s something beyond translation. Thanks, Josh. https://t.co/yttFdNUUmu
— Hendan (@Muyesser_Hendan) January 18, 2021
“Hendan @Muyesser_Hendan
Het is meer dan een vertaling. Bedankt, Josh.
14:18 uur – 18 jan 2021″
Hendan vertelde in september aan een panel over Oeigoerse poëzie in ballingschap dat het werk van Oeigoerse kunstenaars hun complexe ervaring weerspiegelt. “Beschouw wat wij schrijven alstublieft niet alleen als poëzie, maar als de stem van onderdrukte mensen, die niet alleen om hulp roepen, maar de moed hebben om voor vrijheid te vechten.”
Voor Hendan betekent dat poëzie schrijven over de emoties die door de crisis worden losgemaakt. Ze schreef ook een roman, Kheyr-khosh, quyash (Vaarwel, Zon), gebaseerd op de massale gevangenschap van Oeigoeren en leden van andere religieuze en etnische minderheidsgroepen door de Volksrepubliek China in Xinjiang.
Mukaddas Mijit, een Oeigoerse academicus en kunstenaar die in Frankrijk woont en de podcast WEghur Stories presenteert, zegt dat Oeigoeren over de hele wereld emotioneel gehecht blijven aan hun voorouderlijk vaderland en dat kunst velen helpt zich verbonden te voelen met de gebeurtenissen die daar plaatsvinden.
Honored to create the cover artwork for the new report of @UyghurProject with @OxusSociety.
“No Space Left to Run: China’s Transnational Repression of Uyghurs”
Read the report: https://t.co/PEySDkzP3V pic.twitter.com/bKZ4z08isH— yettesu (@YetteSu) July 15, 2021
“yettesu @YetteSu
Vereerd om, samen met @OxusSociety, de illustratie voor de omslag van het nieuwe rapport van @UyghurProject te maken. “Geen ruimte meer om te vluchten: China’s transnationale onderdrukking van Oeigoeren” Lees het verslag: https://bit.ly/3wIpIML
12:27 uur – 15 jul 2021″
Uit angst voor wraakacties van de Volksrepubliek China tegen familieleden in het thuisland, publiceren sommige Oeigoerse kunstenaars onder een pseudoniem. Eén van hen, de digitale kunstenares Yette Su, gebruikt duistere beelden, zoals het beeld hierboven met armen die zich uitstrekken van een kaart van de Volksrepubliek China, om de benarde toestand van de Oeigoeren onder de aandacht te brengen. De kunst illustreert de transnationale repressie van de Volksrepubliek China, waaronder de gedwongen repatriëring van Oeigoeren en andere pogingen om hen het zwijgen op te leggen en hun activisme te onderdrukken.
Guldana Salimjan, professor aan de Simon Fraser Universiteit in Canada, heeft het multimediaplatform Camp Album opgericht. Dit is een forum waar mensen uit Xinjiang kunst en poëzie kunnen plaatsen zonder bang te hoeven zijn voor repercussies. Het project streeft naar solidariteit tussen Oeigoeren en andere moslimgemeenschappen die buiten China leven.
“Voor minderheidsgroepen die zo lang van een stem en vrijheid zijn beroofd, is kunst een manier voor zelfbevestiging en zelfrepresentatie,” zei Salimjan, die voorheen het pseudoniem Yi Xiaocuo gebruikte, in een interview in februari 2020. “Zelfs in de meest barre omstandigheden zorgt kunst voor een manier om macht en autoriteit te bespotten en om mensen te helpen hiermee om te gaan.”
