Wachttoren in bosgebied (© Ng Han Guan/AP Images)
Een bewaker houdt de wacht nabij een detentiefaciliteit in Xinjiang op 21 maart. Naties veroordelen de aanhouding van Oeigoeren en andere leden van etnische minderheidsgroepen door de Volksrepubliek China. (© Ng Han Guan/AP Images)

Wat als uw cultuur door uw overheid verboden zou zijn? Of uw kind werd van u weggenomen en opgevoed in een andere taal? Uw vrouw of dochter gesteriliseerd zonder haar toestemming? Zou u dan niet willen dat de hele wereld dit weet?

Op 21 oktober vroegen de Verenigde Staten, Frankrijk, Luxemburg, België en 39 andere landen de leiders van de Chinese volksrepubliek (PRC) om onafhankelijke waarnemers “onmiddellijke, werkbare en onbelemmerde toegang” te geven tot de Xinjiang regio in China.

In een gezamenlijke verklaring in de Verenigde Naties, haalden de landen toenemende meldingen van “wijdverspreide en stelselmatige schendingen van de mensenrechten” door de PRC aan tegen Oeigoeren, die voornamelijk islamitisch zijn en leden van andere etnische en religieuze minderheidsgroepen. Ze vermelden mishandelingen, waaronder foltering, afzondering van kinderen, geforceerde sterilisatie, seksueel en gendergebaseerd geweld en “ernstige beperkingen van vrijheid van godsdienst of overtuiging en de vrijheid van beweging, vergadering en meningsuiting”.

“We sporen China aan om de rechtsorde volledig te respecteren en diens verplichtingen onder nationale en internationale wetgeving na te leven met betrekking tot de bescherming van mensenrechten”, aldus de verklaring voorgelezen op de V.N. door de Franse ambassadeur voor de Verenigde Naties, Nicolas de Rivière.

Sinds 2017 heeft de PRC meer dan 1 miljoen leden van etnische minderheidsgroepen in Xinjiang aangehouden en in maart heeft de Mensenrechtenraad van de VN ernstige zorgen geuit over de aanhouding en dwangarbeid van Oeigoeren in China.

Gezien de berichten van mensenrechtenschendingen, vragen de 43 naties “alle landen om het beginsel van non-refoulement te respecteren” of het niet met geweld Oeigoeren of andere leden van minderheidsgroepen te repatriëren naar de PRC waar ze vervolgd zouden worden.

Sommige Oeigoeren die in het buitenland studeren, hebben reeds gekozen om in Europa te blijven in plaats van zich bloot te stellen aan gevaar bij hun terugkeer naar Xinjiang. En een Belgische professor heeft onderzoekers aangespoord geen gegevens van Oeigoeren te gebruiken in wetenschappelijke onderzoeken zonder hun toestemming, met de nadruk op de toenemende zorg dat wetenschappelijke vooruitgang en technologie kunnen worden gebruikt als middelen voor onderdrukking.

De verzameling van biologische gegevens maakt deel uit van de grootschalige controle in Xinjiang van de PRC, een systeem dat bestaat uit camera’s uitgerust met gezichtsherkenningstechnologie die de regio in een openluchtgevangenis heeft omgevormd.

De landen die zich aansloten bij de verklaring zijn: Albanië, Australië, België, Bulgarije, Canada, Denemarken, Estland, Eswatini, Finland, Frankrijk, Duitsland, Honduras, IJsland, Ierland, Italië, Kroatië, Japan, Letland, Liberië, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, de Marshalleilanden, Monaco, Montenegro, Nauru, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noord-Macedonië, Noorwegen, Oostenrijk, Palau, Polen, Portugal, San Marino, Slowakije, Slovenië, Spanje, Zweden, Tsjechië, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.