Neden Iowa? Başkanlık Ön Seçimlerinin Mantığını Anlamak.

Iowa ve New Hampshire, Amerikan seçmenlerinin küçük bir bölümünü oluştursa da, ABD’de bulunan iki büyük siyasi partinin Başkan olmak isteyen adayları, bu iki eyalette seçmenlerin desteğini kazanmak için aylarca kar üzerinde yürüyüp kapı kapı dolaşıyorlar.

Bunun nedeni, Iowa ve New Hampshire seçmenlerinin, 3 Kasım’da yapılacak seçimlerdeyer alacak bir Cumhuriyetçi ve bir Demokrat adayın iki büyük partinin aday adayları arasından başarıyla çıkarakresmen aday olmalaı için gerekli ilk adımları atmalarıdır. (Bağımsız adaylarla diğer siyasi partilere mensupadaylar ise başkanlık seçimlerine katılabilmek için farklı zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır.)

Iowa’yı ziyaret eden adaylar, el sıkışmak, akşam yemeklerine uğramak ve genel olarak seçim turunun herhangi bir noktasında yaptıklarından daha fazla sayıda seçmeni doğrudan dinleyerek onlarla daha fazla vakit geçirmek için eyalet panayırlarına dalarlar. Sistemin destekçileri, bir nevi yüz yüze görüşmelerle yürütülen siyasetin, adayların, ülkenin gerçekten ihtiyaç duyduğu konuların neler olduğunun farkına varmalarına yardımcı olduğunu söylüyor.

Partiler aday göstermeden önce …

Her bir parti, adayını resmen belirlemek için bu yaz aday gösterme toplantıları yapacak. Bu toplantılar, 50 eyalet, District of Columbia ve beş ABD toprağı tarafından seçilecek delegeleri barındırırken, daha kalabalık olan eyaletler Meclis’e daha fazla sayıda delege göndermektedir.

Bazı eyaletler (ör. Iowa) bu delegeleri – veya kongre seçmenlerini – bir toplantı sistemi aracılığıyla seçerler. Diğerleri (ör. New Hampshire) ise ön seçim yapar.

Parti Yerel Kongresi Nedir?

Parti yerel kongresi, parti seçmenlerinin, genellikle kütüphanede, okulda veya bir komşunun oturma odasında seçmenlerin bir araya gelmesidir. Bu kongrelerde Vatandaşlar tercih ettikleri adayların mevcut durumunu ele alırlar. Toplantı ilerledikçe, popülaritesi daha az olan bazı adaylar elenir. Destekçileri diğer adayları destekleyen insanlar tarafından tekrar toplanırlar. Sistemi kullanan eyalet sayısı azalsa da, birçok başkanlık delegesinin seçilmesi bu şekilde olmuştur.

İnsanlar sandalyede oturarak ve ayakta durarak bir konuda tartışıyorlar (© Dave Weaver/AP Images)
Seçmenler Şubat 2016’da bir parti toplantısında bir araya geliyorlar.(© Dave Weaver/AP Images)

Ön seçim nedir?

Birçok eyalet ön seçim yapıyor – burada eyalet tarafından gizli oylama uygulanıyor. Bu durumlarda, her eyalet ön seçimde kimlerin oy kullanabileceğine ilişkin kurallarını belirlemektedir. (Bazı eyaletlerde ön seçim parti tarafından gerçekleştirilir.) Açık ön seçimler, kayıtlı tüm seçmenlerin başka bir partiden bile olsa oy kullanmasına izin verir. Kapalı ön seçimler, yalnızca belirli bir partiye kayıtlı seçmenlerin o partinin adaylarına oy verebileceği anlamına gelir. Bazı eyaletler belirli bir partinin üyelerine ve hiç bir partiye bağlı olmayan seçmenlerin (bağımsızlar) bir partinin ön seçiminde oy kullanmalarına izin verir.

Columbia Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Donald P. Green, parti toplantılarının ve ön seçimlerin ortalamadan daha muhafazakâr Cumhuriyetçileri ve ortalamadan daha liberal olan Demokratları çekme eğiliminde olduğunu söylüyor. Green, “Ön seçim sistemiyle ilgili endişelerden birinin, seçmenlerin aktivist olma ve ideolojik olarak bağlı olmaları olduğunu” söylemiştir.

Aday gösterme kongrelerine kim katılır?

Ön seçmenler seçimlerini yaptıktan sonra elde edilen sonuçlar delegeleri seçmek amacıyla kullanılır. Demokrat Parti’nin yaptığı önseçimlerde uygulanan yöntem, orana göredir. Yani, toplantıya göndermek için 10 delegesi olan bir eyalet için, ön seçim oylarının yüzde 40’ını kazanan bir aday dört delege elde etmiş olur. Cumhuriyetçiler bunu bazı eyaletlerde yaparlar, ancak diğer eyaletlerde, en iyi Cumhuriyetçi adayın tüm delegeleri aldığı “kazanan hepsini alır” gibi başka uygulamaları tercih ederler.

Eğer daha küçük eyeletlerin söz konusu büyük partinin ulusal toplantısında oy veren daha az delegesi varsa, adaylar neden Iowa ve New Hampshire’da kar fırtınasından kaçınarak bu kadar zaman harcamaktadır -? (Bir aday Senatör Chris Dodd, ailesini Iowa, Des Moines’e bile taşıdı ve kızını 2008 seçimlerinden önce kreşe gitmesi için kaydetti.)

İlk önce Iowa. Sonra New Hampshire.

Masada kağıt parçalarını sayan bir adamın elleri (© Patrick Semansky/AP Images)
Bir seçim bölgesi başkanı Şubat 2016’da Iowa’daki bir yerel kongrede verilen oyları sayıyor. (© Patrick Semansky/AP Images)

Bu eyaletlerin önemi, uzun süren başkan seçme sürecinde parti toplantısı ve ön seçim yapmada ilk olmalarından dolayıdır. Iowa, 3 Şubat’ta parti toplantısını yapar. Karar verecek olan ikinci eyalet, 11 Şubat’taki ön seçimle New Hampshire’dır. Kazananlar medyanın ilgisini çekr, finansal bağışçılardan destek alır ve seçmenleri başka bir yere etkileyerek yönlendirebilecek bir öncü olarak ün kazanırlar.

Eleştirmenler, bu iki eyaletin her dört yılda bir bu kadar etkili olmasının doğru olmadığını söylüyor. İkisinin de özgün olmadığını, bu nedenle seçmenlerin adil bir şekilde temsil edilmediğini iddia ediyorlar. ABD geneline göre etnik ve ırksal olarak daha az çeşitlidirler ve New Hampshire’ın ortalama yaşı genel olarak ülkenin bütününden daha yaşlıdır.

Ancak Iowa ve New Hampshire’daki birçok seçmen omuzlarındaki yükü ciddiye alıyor. Kampanyayı yakından takip ediyorlar ve adayların neyi savunduklarını duymak için etkinliklerde yer alıyorlar.

Yıllar önce aday gösterme toplantıları, kapalı kapılar arında yapılan anlaşmalarının genellikle parti adaylığını kimin kazanacağına karar vermesine yardımcı olan şüpheli işlerdi. Pek çok eyalette yapılan parti toplantısı ve ön seçilerle, görünürdeki aday genellikle çok daha önce belli olur.